Artykuły i wywiady

Portal edukacyjny z myślą o miłośnikach dziejów lokalnych, uruchomiło powstające Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej. Znaleźć tam można m.in. kolekcje zdjęć, historie miejsc, materiały edukacyjne, a także posłuchać świadków – podało muzeum.
"Początkowo portal był pomyślany jako serwis internetowy mający stanowić pomoc i wsparcie merytoryczne dla nauczycieli w popularyzowaniu przez nich bliskich nam historii. Wraz z budową zaczęły się jednak pojawiać nowe pomysły, a wraz z ich realizacją - ciekawe treści. Dziś portal śmiało możemy zaproponować także osobom, które opuściły mury szkoły czas jakiś temu" – powiedział Piotr Tarczyński, który odpowiada w muzeum za promocję.

Pod adresem www.edukacja.muzeumpamieci.pl znaleźć można m.in. kolekcje zdjęć, historie miejsc, spotkania ze świadkami historii oraz materiały edukacyjne, które pozwolą pogłębić wiedzę na temat ziemi oświęcimskiej.

Portal składa się z sześciu działów. W pierwszym są opowieści rodzinne mieszkańców. "To miejsce na narracje w formie subiektywnej - takiej, w jakiej historię zapamiętali ludzie dokumentujący losy swoich bliskich. Każda opowieść jest ilustrowana archiwalnymi zdjęciami" – powiedział Tarczyński.

Drugi dział to "spotkania z historią". "Będą to wydarzenia organizowane dla mieszkańców konkretnych miejscowości i poświęcone lokalnym bohaterom. W tym dziale znalazły się zapisy wideo spotkań w Osieku oraz Brzeszczach. Pandemia COVID-19 spowodowała, że plany dotyczące organizacji kolejnych spotkań, odłożyliśmy na przyszłość" – wskazał Tarczyński.

Kolejne działy zawierają m.in. muzealną bibliotekę sfilmowanych wykładów poświęconą lokalnej historii, quizy sprawdzające wiedzę, materiały edukacyjne dla uczniów z konkretnymi zadaniami do wykonania, a także galerie z fotorelacjami z wystaw organizowanych przez Muzeum.

Osobna część została przygotowana dla nauczycieli. Udostępnione tam zostały materiały niezbędne do przeprowadzenia zajęć.

Powstające Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej ma przypominać m.in. o mieszkańcach, którzy pomagali więźniom Auschwitz. Historycy z Muzeum Auschwitz ustalili ok. 1,2 tys. nazwisk osób, które pomagały więźniom. Na terenie przyobozowym działał też ruch oporu, a szczególnie oddział partyzancki Armii Krajowej "Sosienki" pod dowództwem mjr. Jana Wawrzyczka.

Siedzibą Muzeum będzie zabytkowy budynek zwanym Lagerhaus, który jest położony ok. 200 m od byłego niemieckiego obozu Auschwitz. Trwają prace adaptacyjne. Wiceminister kultury Jarosław Sellin w 2018 r. zapowiadał, że uroczyste otwarcie mogłoby się odbyć 27 stycznia 2022 r., w 77. rocznicę wyzwolenia KL Auschwitz.

Pamiętam, że siedzieliśmy w bloku, przerażeni z moją mamą, słyszeliśmy strzały. Przez okna wdzierał się gaz łzawiący i czekaliśmy na powrót ojca, a ten powrót był późnym wieczorem i dramatyczne opowieści. Wszyscy sąsiedzi się schodzili i wymieniali informacje, dowiadywali się, co z bliskimi. Przede wszystkim żony, matki się niepokoiły o los swoich mężów i synów - wspominał wydarzenia w Gdyni z 17 grudnia 1970 roku wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Jarosław Sellin, który pochodzi z Gdyni, w rozmowie z Michałem Rachoniem w programie "#Jedziemy".
W grudniu 1970 roku, byłem w pierwszej klasie szkoły podstawowej, mieszkałem w bloku w robotniczej dzielnicy i mój ojciec, który całe życie przepracował w stoczni gdyńskiej, tak jak wielu stoczniowców, 17 grudnia rano na apel (Stanisława-red.) Kociołka pojechał do pracy i był świadkiem zdarzeń na moście, na przystanku Gdynia Stocznia. Na jego oczach zginął jego kolega z pracy 24-letni Zygmunt Polito - honorowany co roku w czasie obchodów- opowiadał Jarosław Sellin.

Wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego wspominał dzień "masakry na wybrzeżu".

Pamiętam, że siedzieliśmy w bloku, przerażeni z moją mamą, słyszeliśmy strzały. Przez okna wdzierał się gaz łzawiący i czekaliśmy na powrót ojca, a ten powrót był późnym wieczorem i dramatyczne opowieści. Wszyscy sąsiedzi się schodzili i wymieniali informacje, dowiadywali się, co z bliskimi. Przede wszystkim żony, matki się niepokoiły o los swoich mężów i synów. Wtedy dowiedziałem się namacalnie, czym jest władza ludowa, komunistyczna i jaki ma stosunek do własnego narodu i robotników, którzy zostali zmasakrowani chcąc pójść normalnie do pracy zarabiać na chleb i swoje rodziny- podkreślił.

Jak dodał, 1200 osób zostało rannych, co najmniej 45 ofiar śmiertelnych przez te wszystkie dni. Wiele osób zostało wyrzuconych z pracy.

Żyliśmy tą traumą bardzo długo. Pamiętam, że jak wróciłem do szkoły to z podsłuchanych osób dorosłych spodobał mi się taki wierszyk, który wykrzykiwali robotnicy podczas protestów: "Suche bułki dla Gomółki". I ten wierszyk spacerując po korytarzu szkolnym deklamowałem i jedna z nauczycielek odwiedziła mojego ojca w domu i powiedziała, że ja takie rzeczy robię. Ojciec wtedy wziął mnie na kolana i powiedział, żebym tego nie robił, bo tata pójdzie do więzienia. Bardzo się tego przestraszyłem, bo rzeczywiście takie ryzyko mogło być- wspominał Jarosław Sellin.

Redaktor Rachoń przypomniał wypowiedź Waldemara Brygmana dla "Gazety Polskiej Codziennie", który mówi, że żądanie sprawiedliwości wyczuwalne jest do dziś. "Oprawcom dano umierać w spokoju. My, naród, mamy się czuć, jakbyśmy oprawcom naszym krzywdę robili".

To jest błąd założycielski III RP. Owszem, taktycznie można było uznać, że okrągły stół był jakimś etapem wyrywania komunistom władzy, ale po wyborach 4 czerwca, kiedy okazało się, czego naród naprawdę sobie życzy, czyli odebrania całkowicie władzy komunistom, jednak tego nie zrobiono. Pracę z komunistami kontynuowano jeszcze bardzo długo i zapewniono im bezkarność. Z tym dojmującym poczuciem niesprawiedliwości żyjemy do dziś- podkreślił Jarosław Sellin.

Siedzieliśmy w bloku, słyszeliśmy strzały, czuliśmy gaz łzawiący wdzierający się przez okna – wspomina wydarzenia z grudnia 1970 roku na Wybrzeżu wiceminister kultury Jarosław Sellin. W programie „#Jedziemy” polityk opowiedział o rodzinnym doświadczeniu masakry robotników przez komunistyczne władze i koledze ojca, stoczniowca, zabitym na jego oczach. – Komunistom zapewniono bezkarność. To błąd założycielski III RP – podkreślił. Zobacz nagranie programu

– Mój ojciec, który całe życie przepracował w stoczni gdyńskiej, wówczas im. Komuny Paryskiej, tak jak wielu stoczniowców 17 grudnia rano, na apel Kociołka pojechał do pracy i był świadkiem wydarzeń na moście. Na jego oczach zginął jego kolega, 24-letni Zygmunt Polito – powiedział wiceminister Jarosław Sellin.

Jarosław Sellin cytuje robotniczy wierszyk

Jak przyznał gość TVP Info, to była „jego inicjacja w życie publiczne”. – Namacalnie się przekonałem czym jest tzw. władza ludowa, jaki ma stosunek do własnego narodu i do robotników, którzy wtedy zostali zmasakrowani, chcąc zarabiać na chleb dla swoich rodzin – podkreślił.

Zobacz także: Przemówienie prezydenta w Gdyni – Z podsłuchanych rozmów dorosłych spodobał mi się taki wierszyk, który wykrzykiwali robotnicy w czasie protestów: „Suche bułki dla Gomułki”. I ten wierszyk, spacerując krokiem marszowym po szkole, deklamowałem – wspomina polityk, choć przyznaje, że o jego zachowaniu rodzicom doniosła nauczycielka.

Komentując wydarzenia sprzed 50 lat Sellin powiedział, że odczuwalne było „dojmujące poczucie niesprawiedliwości i krzywdy”.

Błąd założycielski III RP

– Te podwyżki, to był podstawowy impuls, by zaprotestować przeciwko i tak już ponuremu życiu. Potem dochodziły tez nowe intuicje, że walka toczy się o coś więcej, że chodzi po prostu o wolność – powiedział.

Pytany o brak rozliczenia przez pół wieku zbrodni, tych i innych, komunistów, wiceminister przyznał, że to „błąd założycielski III RP” popełniony w 1989 roku.

– Owszem, taktycznie można było uznać, że Okrągły Stół jest jakimś etapem wyrywania komunistom tej władzy. Ale po 4 czerwca, gdy naród zażyczył sobie kartką wyborczą bardzo twardo odebrania całkowitej władzy komunistom, jednak tego nie zrobiono – podkreślił.

Skutki braku reformy wymiaru sprawiedliwości

Gość programu „#Jedziemy” zaznaczył, że współpracę z komunistami kontynuowano jeszcze bardzo długo i w ten sposób „ zapewniono im w dużej mierze bezkarność”.

– Z tym dojmującym poczuciem niesprawiedliwości żyjemy do dziś. Również niezreformowanie wymiaru sprawiedliwości przez całe lata spowodowało, że (…) nikt w sposób istotny nie poniósł kary za zbrodnie w czasach komunistycznych, że żadni dygnitarze nie zostali ukarani – dodał jarosław Sellin.