2018-2021

idziemyOd kilkunastu lat naszym marzeniem jest, by Westerplatte wyglądało godnie - mówi Jarosław Sellin, wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego, w rozmowie z Ireną Świerdzewską.

Dlaczego w sprawie Westerplatte potrzebna była specustawa?
Od kilkunastu lat naszym marzeniem jest, by Westerplatte wyglądało godnie. Pierwszą próbę podjęliśmy, kiedy rządziliśmy w latach 2005-2007. Teraz przystąpienie do budowy muzeum plenerowego wymaga uporządkowania struktury właścicielskiej, bo na Westerplatte jest dziś ponad pięć podmiotów właścicielskich. Aby światu można było opowiedzieć o heroicznej i symbolicznej dla nas bitwie, konieczne jest uporządkowanie gruntów pod względem prawa własności, co umożliwia specustawa.

Prezydent Gdańska wychodzi z hasłami: „Westerplatte jeszcze się broni”.
To niemądre sformułowanie. Gdańsk jest częścią Polski, Westerplatte to polska opowieść – a nie lokalna. Polacy, pytani o skojarzenia historyczne związane z II wojną światową, wymieniają niemiecki obóz Auschwitz-Birkenau, a jako drugie – obronę Westerplatte. Miasto Gdańsk przez ponad ćwierć wieku miało możliwość przygotowania nowej ekspozycji. Jest właścicielem zasadniczej części gruntu, gdzie odbywała się bitwa o tę placówkę. Jeśli nic nie zrobiono, to na zasadzie pomocniczości wkracza państwo.

Aleksandra Dulkiewicz zastrzegła: jeśli będzie specustawa, to nie będzie współpracy gdańskiego samorządu.
Westerplatte po Bazylice Mariackiej jest drugim miejscem najchętniej odwiedzanym przez turystów w mieście. Jeżeli prezydent Gdańska mówi, że w sprawie budowy Muzeum Westerplatte i Wojny Obronnej 1939 r. nie widzi możliwości współpracy, to sama o sobie daje świadectwo.

Ministerstwo nie odcina się od współpracy z Gdańskiem?
To powinien być temat łączący, nie dzielący. Zaproponowałem, żeby prezydent Gdańska oddelegowała cztery osoby do dziesięcioosobowego komitetu budowy Muzeum Westerplatte i Wojny Obronnej 1939 r., który to komitet będzie miał duży wpływ na wygląd placówki. Cały czas czekam na formalną odpowiedź. Proponujemy wreszcie, żeby prezydent Gdańska oddelegowała swojego przedstawiciela do Rady Muzeum II Wojny Światowej, którego obecne Muzeum jest filią. Z niezrozumiałych względów od dwóch lat, od kiedy działa Rada, nie ma w niej przedstawiciela prezydenta Gdańska.

Kiedy powstanie nowe muzeum na Westerplatte?
To będzie zależeć od przyjętej koncepcji. Nie chodzi o projekt jednego budynku, ale o plenerowe pola bitwy. Wydobyte zostaną artefakty, które będą opowiadać siłą swojego oryginału i rekonstrukcją o różnych etapach bitwy. Wmurowanie kamienia węgielnego nastąpiłoby 1 września tego roku. Marzy mi się otwarcie muzeum w 2023 r., na 20. rocznicę wpisania pola bitwy na Westerplatte na ekskluzywną prezydencką listę pomników historii, zgodnie z ustawą o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z 2003 r.

radiogdanskOrganizację państwa krzyżackiego można poznać na wystawie "Mądrość zbudowała sobie dom... Państwo krzyżackie w Prusach" w Muzeum Zamkowym w Malborku. Wśród prawie 800 eksponatów najcenniejsze są: najstarszy rękopis przedstawiający historię zakonu krzyżackiego, który powstał w Ziemi Świętej oraz zbroja wielkiego mistrza Albrechta Hohenzollerna, który państwo zakonne przekształcił w państwo świeckie.

MĄDROŚĆ ZBUDOWAŁA SOBIE DOM

Eksponaty przyjechały z sześciu krajów: Austrii, Francji, Holandii, Niemiec, Watykanu i Słowacji oraz z polskich bibliotek, muzeów i kościołów. Są monety, dokumenty, księgi liturgiczne, rzeźby sakralne, obrazy i militaria. Zabytki są efektownie oświetlone i wyeksponowane w gotyckich wnętrzach. Można poznać nie tylko podboje militarne krzyżaków, ale także organizację państwa i codzienność mieszkańców.

Zwiedzającego prowadzą cytaty z "Kroniki ziemi Pruskiej", którą napisał w XIV wieku Piotr z Dusburga. - Jest ona pełna okrucieństwa krzyżaków wobec Prusów, z którymi walczyli. Ale z drugiej strony w tej kronice są piękne cytaty z Pisma Świętego i piękne przykłady pobożności braci - podkreśla prof. Trupinda. - Wybraliśmy taki tytuł, bo chcieliśmy pokazać sprzeczność między ideologią a praktyką życia. Krzyżacy byli przekonani, że wykonują misję Boga szerząc wiarę.

- Mądrość z biblijnego cytatu odnosi się do samego Stwórcy, do Boga. Mądrość Boska spłynęła na rycerzy krzyżackich, którzy w jego imieniu zorganizowali tutaj na terenach pogańskich chrześcijańskie państwo prawa Bożego - dodał Bartłomiej Butryn z działu sztuki i rzemiosła artystycznego Muzeum Zamkowego w Malborku.

"WYSTAWA POD WIELOMA WZGLĘDAMI ZUPEŁNIE NIEPOWSZEDNIA"

Ekspozycja została otwarta 14 września, w dniu najważniejszego dla krzyżaków święta - Święta Podwyższenia Krzyża. W wernisażu uczestniczył Frank Bayard z Wiednia, wielki mistrz zakonu krzyżackiego, 66. w historii zgromadzenia. - Wystawy takie jak ta, w tak wspaniałej atmosferze, pokazują, że fascynacja zakonem krzyżackim trwa nieprzerwanie - mówił wielki mistrz.

Jednym z pierwszych zwiedzających był wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Jarosław Sellin. - Wystawa jest pod wieloma względami zupełnie niepowszednia. Sam tytuł, będący cytatem z biblijnej Księgi Przysłów, w zestawieniu z historią zakonu krzyżackiego w Prusach może budzić w odbiorcy pewien niepokój. Niepokój ten jednak szybko zostanie rozwiany dzięki niezwykle fachowej narracji wystawy, opowiadającej o narodzinach, rozwoju i upadku państwa zakonnego - powiedział Jarosław Sellin.

Wystawę "Mądrość zbudowała sobie dom... Państwo krzyżackie w Prusach" można oglądać tylko do 17 listopada. Jest pokazywana w dormitoriach i w kościele w Zamku Wysokim.

wpolityceUdało nam się opowiedzieć historię o tych, którzy po prostu utożsamiali swój los, swoje marzenia, swoje pragnienia, swoje ambicje z losem swojej ojczyzny - powiedział w poniedziałek w Multikinie w stołecznych Złotych Tarasach przed premierą filmu „Legiony” jego producent Maciej Pawlicki.

Adam Borowski i Tomasz Łysiak przyszli do mnie pewnego dnia i powiedzieli „trzeba zrobić film o Legionach”. Pomyślałem, że to jest kompletnie wariacki pomysł, nierealny. Ale chwilę potem pomyślałem, że jakże nierealna i wariacka była historia, którą mielibyśmy opowiedzieć - milion razy bardziej szalona— powiedział przed premierą filmu Pawlicki.

Jakże można było nie wierzyć, że ten film powstanie - skoro oni wierzyli w rzecz o tyle, o tyle - tysiąckroć, milionkroć większą, trudniejszą, bardziej ryzykowną— podkreślił.

Jego zdaniem, udało się „opowiedzieć historię o tych, którzy po prostu utożsamiali swój los, swoje marzenia, swoje pragnienia, swoje ambicje z losem swojej ojczyzny”.

Po prostu oni chcieli odzyskać swój dom, chcieli go urządzić po swojemu. I być może dzięki nim - nie mówimy dziś w innych językach, tylko mówimy po polsku— dodał Pawlicki.

Producent Adam Borowski przypomniał, że „myśl o tym filmie zrodziła się w 2014 r. - w setną rocznicę czynu legionowego”.

Pomyślałem sobie (…), że my na stulecie niepodległości też musimy zrobić coś wielkiego. Nie możemy tak bezmyślnie ominąć setnej rocznicy czynu legionowego— wyjaśnił.

Zobaczycie państwo tych, którzy naprawdę w tamtych latach swój los rzucili na stos. Mamy ten film i z pewnością zapadnie - jestem o tym przekonany - że zapadnie wam w serca— podkreślił Borowski. Dodał, że jest to najdroższa produkcja filmowa w Polsce w ostatnim dziesięcioleciu.

Wszystkie wielkie słowa zostały powiedziane. Piękne słowa. Zrobiliśmy film - nie należy dużo gadać (…) - na który państwa serdecznie zapraszam— powiedział reżyser „Legionów” Dariusz Gajewski.

W premierze filmu udział wzięli, m.in. minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak, minister energii Krzysztof Tchórzewski, minister edukacji narodowej Dariusz Piontkowski, wiceministrowie kultury i dziedzictwa narodowego Paweł Lewandowski i Jarosław Sellin, prezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Jarosław Szarek, poseł PiS Antoni Macierewicz.

„Legiony” w reż. Dariusza Gajewskiego przedstawiają historię z lat 1914-16 - uczestników walk o niepodległość Polski. To kino przygodowe przepełnione scenami batalistycznymi, nagranymi przy wykorzystaniu najnowocześniejszych technik filmowych.

Film opowiada historię wchodzących w dorosłe życie postaci, które oprócz uczestnictwa w wielkich wydarzeniach historycznych przeżywają osobiste rozterki. Głównymi bohaterami filmu są: Józek (Sebastian Fabijański) – dezerter z carskiego wojska, Ola (Wiktoria Wolańska) - agentka wywiadu I Brygady z Ligi Kobiet Pogotowia Wojennego oraz Tadek (Bartosz Gelner), narzeczony Oli, ułan i członek Drużyn Strzeleckich.

Na ekranie obok bohaterów fikcyjnych, których losy wzorowano na życiorysach prawdziwych legionistów, występują postacie historyczne takie jak: brygadier Józef Piłsudski (Jan Frycz), porucznik Stanisław Kaszubski ps. Król (Mirosław Baka), rotmistrz Zbigniew Dunin-Wąsowicz (Borys Szyc) i porucznik Jerzy Topór-Kisielnicki (Antoni Pawlicki).

Zdjęcia do filmu trwały łącznie niemal 60 dni. Rozpoczęły się w sierpniu 2017 r. i zostały ukończone w kwietniu 2019 - były realizowane m.in. w Bieszczadach, Cieszynie, Tokarni, Stradowie, okolicach Krakowa, Mrągowa, Węgrowa oraz Otwocka. Wystąpiło w nim 123 aktorów, 53 kaskaderów, ponad 550 osób z grup rekonstrukcyjnych, setki statystów. Wykorzystano 220 koni.

Budżet filmu wyniósł 27 mln zł, a jego produkcję współfinansowało, m.in. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Polski Instytut Sztuki Filmowej oraz inwestor prywatny - PolCar.

Autorami scenariusza są: Tomasz Łysiak, Michał Godzic, Maciej Pawlicki, Dariusz Gajewski i Jarosław Szoda. Za produkcję odpowiadali: Maciej Pawlicki (producent), Paweł Jadczak (kierownictwo produkcji), Marcin Ksobiech (kierownictwo produkcji), Adam Borowski (producent) i Magdalena Pawlicka (producent wykonawczy).

„Legiony” zostaną pokazane w Konkursie Głównym 44. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni.

nasz dziennik 600x321ROZMOWA / z Jarosławem Sellinem, wiceministrem kultury i dziedzictwa narodowego

Został mianowany dyrektor nowo powstałego Instytutu Dziedzictwa Solidarności…
– Pan Mateusz Smolana ma zorganizować tę instytucję. Rada programowa już jest. Składa się z wybitnych osobistości, historyków, działaczy „Solidarności” w przeszłości. I dyrektor przy współpracy z radą ma tę instytucję zbudować.

Kiedy zobaczymy pierwsze działania Instytutu?
– Ma działać od razu. Jeśli chodzi o konkretne plany, to proszę pytać pana dyrektora.

Instytut to konkurencja wobec Europejskiego Centrum Solidarności?
– Instytut ma się zajmować tym, co jest w jego nazwie – dziedzictwem „Solidarności”. Nie mamy zamiaru w ogóle konkurować z ECS, które niech podejmuje działania takie, jakie chce. I tak zresztą faktycznie jest. Ale nie zawsze nam się to podoba i nie zawsze uważamy, że jest to dbałość o dziedzictwo „Solidarności”. Ponadto dzieją się tam inne rzeczy, często twarda współczesna polityka, często promowanie wartości, które nie mają nic wspólnego z dziedzictwem „Solidarności”. Niech każdy ocenia to, co się dzieje w ECS w tym zakresie, a IDS będzie się tym prawdziwym dziedzictwem „Solidarności” zajmował.

Jakie elementy z tego dziedzictwa są najbardziej istotne dla współczesności?
– To, że w Polsce w latach 80. powstał największy ruch społeczny w historii nowożytnego świata. Pokojowy, który właściwie zorganizował Naród. Można nawet powiedzieć, że spowodował, iż mieliśmy zupełne nowoczesne oblicze Narodu. To był ruch, który miał formę związku zawodowego, ale przecież to nie był wyłącznie związek zawodowy. Ta forma została przyjęta, dlatego że innej możliwości wówczas, pod presją państwa komunistycznego, nie było. Był to ruch wyzwolicielski, wolnościowy, dążący do niepodległości i wolności. Dlatego wpisuje się w cały szereg polskich tradycji, nawet powstańczych, XIX i XX wieku.

W dodatku ruch, który miał bardzo wyraźne oblicze ideowe. Był ściśle związany z Kościołem katolickim, z wartościami chrześcijańskimi. Eksponował to w formie symbolicznej, wieszając takie a nie inne symbole na płotach strajkujących zakładów. A w czasie stanu wojennego organizując Msze św. za Ojczyznę, spotkania w kościołach. Mając dzielnych kapłanów, wspierających go, z męczennikiem ks. Jerzym Popiełuszką. O tym wszystkim warto opowiadać.

To był w dodatku ruch zwycięski. Zorganizował się, potem został zaatakowany, ale w ostateczności wygrał. Doprowadził do odzyskania przez Polskę wolności i niepodległości. I bardzo się przyczynił do tego, że całe imperium zła się rozpadło. I to przesłanie do narodów Europy Środkowo-Wschodniej z I zjazdu „Solidarności” z jesieni 1981 r., wyśmiewane przez wielu za polski mesjanizm, okazało się prorocze. Osiem lat później narody Europy Środkowo-Wschodniej uzyskały wolność i niepodległość, w dużej mierze inspirując się i patrząc na Polskę zorganizowaną w ruchu „Solidarności”. O tym fenomenie, o tym wszystkim należy opowiadać. I tym Instytut będzie się zajmował. Ponadto organizowaniem sympozjów, konferencji, obchodami rocznic, wydawaniem publikacji, filmów dokumentalnych. Wszystkim, co nowoczesne instytucje, zajmujące się historią, robią.

Wmurowano kamień węgielny pod Muzeum Westerplatte, powstał Instytut Dziedzictwa Solidarności, one uwypuklają to, co w najnowszej historii Gdańska było istotne?
– Na konwencji regionalnej Prawa i Sprawiedliwości o tym mówiłem. Posługujemy się takim sloganem, że Gdańsk jest miastem wolności i solidarności. I to jest sformułowanie prawdziwe. Taką rolę Gdańsk odegrał w najnowszej historii Polski. O wolność i obronę niepodległości Polski walczyli żołnierze na Westerplatte i stali się symbolem. O wolność walczyli robotnicy w grudniu 1970 r. O wolność walczyły organizacje przedsierpniowej opozycji, które były dosyć silne w Gdańsku, jak Wolne Związki Zawodowe Wybrzeża, Ruchu Młodej Polski. Z Gdańska wyszła „Solidarność”, a centrum oporu było w Stoczni Gdańskiej. Porozumienia sierpniowe zostały podpisane w Gdańsku. Tu miały miejsce strajki majowo-sierpniowe w 1988 r., które przygotowały grunt pod przełom. To wszystko pokazuje, jakie jest znaczenie tego miasta w najnowszej historii Polski. Stolica „Solidarności” jest w Gdańsku do dziś.

radiogdanskKultura tematem drugiej debaty wyborczej w Radiu Gdańsk. Dlaczego wspominanie przeszłości dzieli Polaków?
Gośćmi drugiej debaty przedwyborczej Radia Gdańsk byli prof. Joanna Senyszyn - komitet wyborczy Sojuszu Lewicy Demokratycznej, Grzegorz Furgo - Koalicja Obywatelska oraz wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Jarosław Sellin. Głównym tematem debaty prowadzonej przez Konrada Mielnika była kultura oraz jej znaczenie dla tożsamości i tradycji Polaków. Wysłuchaj nagrania audycji

1. 80. rocznica wybuchu II wojny światowej i podziały: obchody państwowe, miejskie i zawirowania wokół Muzeum II Wojny Światowej, sprawa Westerplatte, most w Tczewie.

Joanna Senyszyn (Lewica):

- Obecnie rządzący PiS chce wszystko przejąć, a jeżeli tego nie może zrobić, wówczas tworzy instytucje dublujące. Muzeum Getta Warszawskiego dubluje Muzeum POLIN, Muzeum Westerplatte i Wojny 1939 Roku dubluje Muzeum II Wojny Światowej, Instytut Dziedzictwa Solidarności to dubler Europejskiego Centrum Solidarności. Jeżeli chodzi o Westerplatte, to przykra historia zaczęła się od tego, że minister Macierewicz postanowił odczytać przy Apelu Poległych nazwiska tych, którzy zginęli w katastrofie lotniczej pod Smoleńskiem. Doszło do żenujących sytuacji, odpychania harcerza. Przy moście w Tczewie jest problem, czy samorząd jest w stanie to finansować. Zasadnicze pytanie jest takie, czy państwo nie może dawać pieniędzy na inwestycje samorządowe, czy musi je faktycznie przejmować, żeby to dziedzictwo narodowe ratować?

 

Grzegorz Furgo (KO):

- Najpierw trzeba sobie przypomnieć, czym jest polityka historyczna. Można powiedzieć, że to taka własna interpretacja wydarzeń z przeszłości do osiągnięcia bieżących celów politycznych. I teraz jest fundamentalne pytanie - czy my uważamy, że historia to jest fakt i z faktami się nie dyskutuje, czy też co zmiana władzy w Polsce będziemy interpretować tę historię na nowo. W przypadku PiS ta polityka historyczna jest integralną częścią ich projektu, który najpierw służył im w walce o władzę, a teraz służy utrwaleniu tej władzy. Ja bardzo negatywnie oceniam całą kadencję ministra Glińskiego. A propos tego mostu, to perła światowej architektury, ale na coś musimy się zdecydować. Samorząd nie może dokończyć tej inwestycji, bo potrzebne jest sto milionów złotych. A państwo może w każdej chwili jedną ręką, jednym podpisem załatwić taką sprawę natychmiast. Jeżeli jest w stanie dotować Telewizję Polską przez trzy lata kwotą prawie trzech miliardów złotych, to sprawa mostu powinna być natychmiast załatwiona przez władze centralne.

Jarosław Sellin (PiS):

- Polityka historyczna, prowadzona przez władzę publiczną, jest ważna, bo każde poważne państwo przez instytucje czyni, żeby polityka historyczna była efektywna, skuteczna i propagowała prawdę, bo to o to na samym końcu chodzi. W ostatnich 25 latach III RP właściwie zbudowano tylko IPN i Muzeum Powstania Warszawskiego. Instytucji dedykowanych polityce historycznej było bardzo niewiele. My postanowiliśmy to zmienić i jednak najważniejsze wątki naszej historii opowiedzieć przez trwale działające instytucje. Bo te muzea, to nie tylko wystawy stałe i czasowe, ale również konferencje, seminaria, debaty, publikacje czasopism i książek, a nawet produkowanie filmów dokumentalnych czy fabularnych. I w związku z tym pytanie - czy w Polsce nie jest potrzebne Muzeum Westerplatte, które przypomni światu, gdzie zaczęła się II wojna światowa? Moim zdaniem, jest potrzebne. Czy Polsce nie jest potrzebne Muzeum Getta Warszawskiego, które przypomni światu dramat Żydów i początek Holokaustu? Moim zdaniem, jest potrzebne. Czy Polsce nie jest potrzebna instytucja, która będzie opowiadała prawdę o fenomenie "Solidarności" z lat 80.? Moim zdaniem, jest potrzebne, bo świat też często zapomina, że taki fenomen miał miejsce i doprowadził do wyzwolenia całej Europy Środkowo-Wschodniej i rozpadu imperium zła.

Warto zobaczyć

©2005 - 2025 Jarosław Sellin. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper

Search