Otwarcie nowej wystawy czasowej, uroczysty koncert ku czci ofiar, a także odsłonięcie pomnika rotmistrza Witolda Pileckiego – to główne punkty szykowanego przez Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku programu obchodów 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej. Tegoroczne uroczystości mają odbywać się – jak zapowiadają organizatorzy – wokół dwóch emocji: walki i cierpienia. A rozpoczną się już 23 sierpnia – w rocznicę podpisania Paktu Ribbentrop-Mołotow.
- To już kolejny rok brzemienny w okrągłe, ważne dla nas, Polaków rocznice. Świętowaliśmy niedawno 20. rocznicę przystąpienia Polski do NATO. Za chwilę będziemy obchodzić 15-lecie przystąpienia do Unii Europejskiej. W czerwcu czeka nas 30. rocznica wydarzeń z 1989 roku, z kolei w lipcu przypada 450. rocznica Unii Lubelskiej. Z punktu widzenia emocjonalnego, dla nas, Polaków, najważniejszą rocznicą w tym roku jest jednak 80. rocznica wybuchu II wojny światowej – mówił w piątek 26.04.2019, w czasie zorganizowanej w Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku konferencji, minister kultury i dziedzictwa narodowego, Jarosław Sellin. - Dwa lata temu zorganizowaliśmy w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego konkurs na polski film historyczny. Interesowały nas pomysły na scenariusz. Otrzymaliśmy 880 propozycji, czasem były to pomysły jeszcze niedojrzałe, spisane na jednej kartce, a czasem gotowe scenariusze. Dokładnie połowa z nadesłanym prac dotyczyła tragicznych wydarzeń z lat 1939-1945.
To pokazuje, że Polacy nadal uważają, że ani sobie, ani światu naszej historii związanej z tym okresem dobrze jeszcze nie opowiedziano. Właśnie ze względu na wrażliwość Polaków, tę rocznicę musimy obchodzić szczególnie godnie.
Obchody 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej zostaną podzielone na trzy segmenty: oficjalne uroczystości międzynarodowe, projekty krajowe oraz uroczystości i projekty lokalne.
- 23 sierpnia, przy Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku odbędzie się plenerowe widowisko multimedialne, z wykorzystaniem najnowocześniejszych technologii. Będzie to 20 minut intensywnej opowieści o Pakcie Ribbentrop-Mołotow. Tego samego dnia, od godzin porannych, będzie się w muzeum odbywać międzynarodowa konferencja naukowa z udziałem wszystkich państw, które zostały Paktem dotknięte – zapowiada Karol Nawrocki, dyrektor Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. - 1 września otworzymy natomiast wystawę czasową pt. „Walka i cierpienie. Obywatele polscy podczas II wojny światowej”, wracającą do korzeni zła, sięgającą dużo wcześniej niż rok 1939. Wieczorem, na placu przed muzeum, odbędzie się koncert ku czci ofiar II wojny światowej, który będzie mówił o walce i cierpieniu.
17 września, w rocznicę ataku ZSRR na Polskę, zaplanowano natomiast uroczyste odsłonięcie pomnika rotmistrza Witolda Pileckiego na placu przed Muzeum II Wojny Światowej. Projekt monumentu władze placówki mają przedstawić już w przyszłym tygodniu.
Uroczyste obchody 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej planują też władze Wielunia, gdzie 1 września 1939 spadły pierwsze w tej wojnie bomby.
- Wieluń jest miastem symbolem początku dramatu, to tam rozpoczęła się II wojna światowa. To w Wieluniu zginęli pierwsi cywile, pierwsze dzieci, pierwsi pacjenci. Wieluński szpital był pierwszym obiektem, który został zbombardowany. Ludzie ginęli w łóżkach, zupełnie bezbronni. Chcemy o nich pamiętać – mówił w czasie piątkowej konferencji Jan Książek, dyrektor Muzeum Ziemi Wieluńskiej w Wieluniu. - 30 sierpnia planujemy w naszym muzeum otwarcie wystawy pt. „Świadkowie mówią”, która będzie wyrazem pamięci dla tych wszystkich, którzy przeżyli dramat. Tego dnia odbędzie się też w Wieluniu konferencja międzynarodowa z udziałem m.in. niemieckich badaczy – dodawał.
Głos w czasie piątkowej konferencji zabrał też prof. Jerzy Grzywacz, uczestnik Powstania Warszawskiego, członek Szarych Szeregów, członek Rady Muzeum II Wojny Światowej i prezes Okręgu Pomorskiego Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej. Mówił m.in. o tym, że „misją dzisiejszych organizacji pozarządowych jest przekazanie etosu walki następnym pokoleniom”.
- Do końca wojny było kilka organizacji wojskowych, niezależnych, działających w konspiracji. Największą z nich była Armia Krajowa. Była to w ogóle największa organizacja wojskowa podziemna w całej okupowanej Europie. Dane są różne, ale podawana liczba żołnierzy zrzeszonych w Armii Krajowej waha się od 350 tys. do 380 tys. Dużo mniejsze, ale niezwykle ważne były Szare Szeregi, których członkami było najmłodsze pokolenie Polaków. Najdzielniejsze bataliony w czasie Powstania Warszawskiego – Zośka i Parasol, były członkami właśnie Szarych Szeregów – mówił prof. Jerzy Grzywacz.
Zadaniem dzisiejszych organizacji pozarządowych jest przekazanie etosu tej walki następnym pokoleniom. Mądra polityka historyczna jest potrzebna nie tylko dla świadomości następnych pokoleń młodych Polaków, ale jest też potrzebna jeśli chodzi o nasze oblicze w oczach cudzoziemców, szczególnie tych, którzy nie patrzą na nas przychylnie – dodawał.
W czasie piątkowej konferencji padło także pytanie, czy w związku z okrągłą rocznicą wybuchu wojny, Muzeum II Wojny Światowej planuje organizację jakichś wydarzeń na Westerplatte.
- Sytuacja formalno-prawna jeśli chodzi o Westerplatte wygląda dziś tak, że wszystkie działki leżą na terenie Skarbu Państwa, natomiast są zarządzane przez panią prezydent Gdańska. My nie zarządzamy tam żadnymi reliktami – odpowiadał dyrektor Muzeum II Wojny Światowej.
- Państwo polskie będzie obecne na Westerplatte w 80. rocznicę wybuchu II wojny światowej. Odbędzie się tam godna ceremonia z udziałem najwyższych władz centralnych – dopowiadał minister Jarosław Sellin.
Wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Jarosław Sellin był Gościem Dnia Radia Gdańsk. Jak podkreślił, resort jest gotowy, by prace restauratorskie poprowadzić i częściowo sfinansować. Poza wnętrzem, pogarsza się także stan elewacji kościoła. Na murze odnowiły się stare, naprawione wcześniej, pęknięcia. Ponadto kamienne wieżyczki - tak zwane sterczyny - mają coraz więcej ubytków. Wysłuchaj nagrania audycji
Trochę nie rozumieliśmy, dlaczego ten strajk wybuchł akurat przeciwko nam, którzy postanowiliśmy ten problem systemowo i systematycznie rozwiązać - powiedział wicemister kultury Jarosław Sellin (PiS).