Artykuły i wywiady

Widowisko multimedialne dla tysięcy widzów, koncert pieśni Przemysława Gintrowskiego i Jacka Kaczmarskiego na UW i muzyki symfonicznej w Teatrze Wielkim w Warszawie zapowiada Biuro Programu „Niepodległa” na 30-lecie wyborów 1989 r. i 40-lecie pielgrzymki Jana Pawła II do Polski.

W tym roku mija 40 lat od pierwszej pielgrzymki papieża Jana Pawła II do Polski, która trwała od 2 do 10 czerwca 1979 r. To wówczas papież wypowiedział w Warszawie słynne słowa: "Niech zstąpi Duch Twój! I odmieni oblicze ziemi. Tej ziemi!". 10 lat później - 4 czerwca 1989 r. - odbyły się w Polsce częściowo wolne wybory do Sejmu i całkowicie wolne do Senatu, doprowadzając tym samym do upadku komunizmu i trwałych przemian politycznych na rzecz demokracji.

"W czerwcu 2019 roku upamiętniamy rocznice wydarzeń, które połączyły Polaków, które nadały nowy ton polskiej walce z komunizmem i które zmobilizowały nas w dążeniach do stworzenia w pełni niepodległego kraju. Dzięki moralnemu wsparciu Jana Pawła II oraz dzięki zapałowi i zaangażowaniu Polaków rozpoczął się okres pokojowych przemian ustrojowych w całej Europie Środkowowschodniej. Ich efektem było przeprowadzenie w Polsce pierwszych częściowo wolnych wyborów parlamentarnych, które odbyły się 4 czerwca 1989 roku" - przypomniał wiceszef MKiDN Jarosław Sellin, który w piątek na konferencji prasowej w Łazienkach Królewskich przedstawił planowane wydarzenia związane z obiema rocznicami. Minister Sellin nadzoruje działania Biura Programu "Niepodległa".

Wiceszef MKiDN podkreślił m.in. znaczenie pierwszej pielgrzymki Jana Pawła II do Polski. "Papież Polak wybrany w 1978 roku, właśnie w czerwcu 1979 roku, czyli 40 lat temu po raz pierwszy odbył swoją pielgrzymkę do Polski - tych pielgrzymek zresztą było potem bardzo wiele, ale ta była chyba najbardziej brzemienna w skutki. Była jeszcze noc komunizmu w Polsce, wydawało się, że system był nie do ruszenia, a tymczasem wtedy, kiedy papież po raz pierwszy pojawił się na polskiej ziemi - 2 czerwca 1979 roku - to można powiedzieć policzyliśmy się i zobaczyliśmy jak jest nas wielu i jaką moc stanowimy - duchową i w pewnym sensie też polityczną. To zaowocowało tym, co stało się rok później, czyli wielkim wybuchem Solidarności" - opowiadał minister.

Program obchodów - jak poinformowało Biuro Programu "Niepodległa" - rozpocznie się 2 czerwca widowiskiem na pl. Piłsudskiego w Warszawie. Będzie to koncert muzyki towarzyszącej Polakom w trakcie pielgrzymki Jana Pawła II do Polski w 1979 r. Współczesne interpretacje utworów wykonają m.in. Stanisława Celińska, Krzysztof Cugowski, Ryszard Rynkowski, Kamil Bednarek, Andrzej Lampert, a także takie zespoły jak Zakopower, Golec uOrkiestra czy Warszawska Orkiestra Sentymentalna.

Całość widowiska, która będzie transmitowana w TVP i w Polskim Radiu, uzupełnią materiały archiwalne, fragmenty papieskich homilii i przemówień. "Podczas koncertu widzowie na placu Piłsudskiego oraz przed telewizorami, jak i słuchacze przed radioodbiornikami usłyszą utwory ważne i znaczące dla historii Polski, a także te szczególnie ukochane przez Jana Pawła II. Wstęp na wydarzenie jest bezpłatny" - zapowiedział dyrektor Biura Programu "Niepodległa" Jan Edmund Kowalski, który jest pełnomocnikiem szefa MKiDN ds. organizacji wydarzeń kulturalnych związanych z obiema rocznicami.

"Później ruszamy w Polskę z koncertami fortepianowymi w każdym z miast, które odwiedził Jan Paweł II 40 lat temu. W serii koncertów +Fortepiany Wolności+ usłyszymy ulubione melodie Karola Wojtyły oraz utwory jemu dedykowane. Każdemu koncertowi towarzyszyć będzie również wystawa +Polski Album Rodzinny+, pokazująca jak 40 lat temu wyglądały spotkania papieża z wiernymi w każdej z tych miejscowości. Domknięciem projektu będzie film dokumentalny zrealizowany wspólnie z TVP, który pokaże jak pielgrzymka Jana Pawła II z 1979 roku zmieniła losy niektórych Polaków" – dodał Kowalski.

Wystawa "Polski Album Rodzinny" powstała we współpracy m.in. z Polską Agencją Prasową.

Pontyfikat Jana Pawła II miał istotne znaczenie dla przemian demokratycznych w Polsce. W ocenie badaczy dziejów Polski, wizyta papieża w 1979 r. przyczyniła się do wzmocnienia tożsamości narodowej Polaków; przyniosła też im nadzieję na zmianę. To wówczas w Warszawie na placu Zwycięstwa (obecnie Piłsudskiego) papież wypowiedział słowa: "Wołam ja, syn polskiej ziemi, a zarazem ja: Jan Paweł II, papież (...): Niech zstąpi Duch Twój! I odmieni oblicze ziemi. Tej ziemi!". Kolejny raz Jan Paweł II przyjechał do Polski w 1983 roku, gdy w Polsce trwał stan wojenny. Pielgrzymka papieża z czerwca 1987 r., która przebiegała pod hasłem "Do końca ich umiłował", w ocenie historyków stała się istotnym elementem podstawy przyszłej transformacji ustrojowej.

Biuro Programu "Niepodległa" włączy się również w obchody 30-lecia wyborów z czerwca 1989 r. Minister Sellin przypomniał, że gospodarzem wydarzeń rocznicowych będzie Senat, który w 1989 roku był pierwszą izbą wybieraną w pełni demokratycznie. "Działania Biura uzupełnią te planowane przez Senat. Zaplanowaliśmy zarówno koncert muzyki symfonicznej jak i koncert pieśni stworzonych przez dwóch bardów Solidarności – Przemysława Gintrowskiego i Jacka Kaczmarskiego. Wszystkim Polakom przypomnimy też unikatowy plakat mobilizujący do wzięcia udziału w wyborach w 1989 roku" - mówił Sellin.

Oficjalnym wydarzeniem rocznicowym będzie uroczysty koncert w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej w Warszawie. Na scenie zasiądą muzycy orkiestry Sinfonia Varsovia pod batutą Michała Klauzy. Na fortepianie towarzyszył będzie orkiestrze Łukasz Krupiński. Jak podało biuro, w repertuarze znajdą się m.in. "Mazur z opery Halka" Stanisława Moniuszki, "Fantazja A-dur na tematy polskie opus 13" Fryderyka Chopina czy "Trzy Tańce opus 34 na orkiestrę" Henryka Mikołaja Góreckiego. Ponadto orkiestra wykona "Uwerturę" Ignacego Jana Paderewskiego i "Małą Suitę" Witolda Lutosławskiego.

Program Wieloletni "Niepodległa" służy organizacji obchodów stulecia odzyskania niepodległości; w 2019 r. koncentruje się na 100-leciu odbudowania państwa polskiego. Głównym celem programu jest - jak podaje biuro - wzmocnienie poczucia wspólnoty obywatelskiej Polaków oraz zachęcenie rodaków w kraju i za granica? do aktywnego uczestnictwa w obchodach i wspólnym świętowaniu. Program ma być realizowany do 2022 r. - do 100-lecia ostatecznego ustalenia granic II RP.

Stargardzka Kolegiata zostanie wyremontowana - to już pewne. Przekazanie na ten cel dotacji oficjalnie potwierdził w poniedziałek w Stargardzie wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Jarosław Sellin.
Na odnowienie kościoła zostanie przeznaczone z funduszy europejskich prawie 21 milionów złotych. Decyzję o dofinansowaniu podjął wicepremier i minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński.

Wiceminister Jarosław Sellin podkreślał, że ministerstwo zwiększyło dotację na kulturę, żeby remontować właśnie takie miejsca, jak stargardzki kościół.

- Dofinansowaliśmy w kulturze ze środków europejskich 140 projektów na terenie całej Polski na łączną kwotę dwóch miliardów 770 milionów złotych, czyli średnio dofinansowanie na jeden projekt wyniosło 13,5 mln złotych - powiedział Sellin. Zobacz zdjęcia

Kolegiata w Stargardzie jest jednym z najcenniejszych zabytków na Pomorzu Zachodnim. Rządowe środki zostaną przeznaczone na ostatni etap remontu kościoła. Obejmuje on renowacje ścian, wymianę instalacji przeciwpożarowej i remont organów.

Umowę na remont kościoła odebrał ksiądz Janusz Posadzy, proboszcz parafii.

- Jest to wietrzny dzień, ale jakże równie uroczy, ponieważ niesie ze sobą taki wielki ładunek, który w mojej ocenie dopiero eksploduje - powiedział ks. Posadzy.

Stargardzka Kolegiata to kościół gotycki zbudowany z cegły. Kościół Najświętszej Maryi Panny Królowej Świata ma wieżę o wysokości całkowitej 87 metrów.

Prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz nie unika sporów z władzami centralnymi. Ostatnio oburzyła ją inicjatywa ustawodawcza, mająca pomóc w budowie Muzeum Westerplatte i Wojny 1939 w Gdańsku. Na tę okoliczność nagrała nawet filmik, który zamieściła w sieci. Dziś prezydent zwróciła się z apelem do ministra kultury i dziedzictwa narodowego Piotra Glińskiego i wiceszefa resortu Jarosława Sellina o podjęcie dialogu ws. przyszłości Westerplatte. - Na to zgody nie będzie! - odgrażała się Dulkiewicz podczas konferencji prasowej. Do wypowiedzi prezydent Gdańska odniósł się podczas wizyty w Stargardzie Jarosław Sellin.
Wygląda na to, że władze grodu nad Motławą zbliżają się do tradycji "wolnego miasta Gdańska". Podczas Dnia Flagi RP, na ulicach miasta dominowały flagi Unii Europejskiej, a przy okazji 74. rocznicy zakończenia drugiej wojny światowej wiceprezydent Gdańska Piotr Grzelak mówił o odpowiedzialności Polaków za jej wywołanie.

W ostatnich dniach Gdański ratusz wzbudził nowe kontrowersję, chcąc podkreślić swoją autonomię od władz w Warszawie. Spór dotyczy planowanej budowy Muzeum Westerplatte i Wojny 1939 w Gdańsku.

Do Sejmu wpłynął niedawno projekt poselski ustawy "o inwestycjach w zakresie budowy Muzeum Westerplatte i Wojny 1939 – Oddziału Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku". Jak informuje Sejm na swojej stronie internetowej, projekt wprowadza rozwiązania, które mają usprawnić przygotowania i realizację inwestycji dotyczącej muzeum w celu "zachowania unikatowych wartości historycznych, przestrzennych, materialnych i niematerialnych, symbolizujących bohaterstwo oraz ofiarę poniesioną przez polskiego żołnierza".

„Staje mi przed oczyma obraz sprzed dwóch lat – 1 września 2017 r., kiedy harcmistrz Artur Lemański miał podchodzić do mównicy i decyzją polityczną urzędnika reprezentującego Prawo i Sprawiedliwość i polski rząd został zatrzymany i został mu odebrany głos. Dzisiaj mamy do czynienia z bardzo podobną sytuacją. Dzisiaj nam, Polkom i Polakom zostaje odebrany głos dotyczący przyszłości półwyspu Westerplatte, bo właśnie temu ma służyć specustawa o budowie Muzeum Westerplatte i Wojny 1939. Tylnymi drzwiami, bez konsultacji społecznych, bez rozmów, bez analiz, bez rozmów także ze środowiskiem kombatanckim Prawo i Sprawiedliwość chce podjąć jedynie słuszną decyzję: Polacy, obywatele kontra decyzja polityczna jednej partii”– powiedziała na konferencji prasowej na Westerplatte prezydent Gdańska

Dulkiewicz oceniła, że „dzisiaj, w przededniu 80. Rocznicy wybuchu II wojny światowej usiłuje się na nowo rozpocząć dyskusję na temat tego, jak powinno wyglądać to miejsce”.

„Tylko, że tę dyskusję my jako miasto rozpoczęliśmy już dużo wcześniej, organizując konkursy i wystawę prac i koncepcji poświęconych zagospodarowaniu tego terenu. Co robi Prawo i Sprawiedliwość? Po prostu tylnymi drzwiami usiłuje wprowadzić przepisy zawłaszczające i przejmujące cały ten teren – na to zgody nie będzie. Dlatego apeluję do pana wicepremiera Piotra Glińskiego, wiceministra kultury Jarosława Sellina, który jest Pomorzaninem i zna doskonale skomplikowane losy tego terenu – aby podjąć rozmowy i dialog na temat tego, jak powinno wyglądać Westerplatte”- mówiła prezydent Gdańska

Do wypowiedzi prezydent Gdańska odniósł się podczas wizyty w Stargardzie Jarosław Sellin. Jak podkreślił, "dla wszystkich Polaków jest bardzo ważne, aby powstało wreszcie plenerowe, piękne, szczegółowe, opowiadające dokładnie epizody tej siedmiodniowej, heroicznej bitwy żołnierzy polskich z nacierającą armią niemiecką".

"Tej opowieści tam od dziesięcioleci nie ma. Tam jest dużo artefaktów, jest dużo zachowanych obiektów. Wystarczy je tylko z ziemi wygrzebać i właśnie Muzeum II Wojny Światowej ze swoją filią Muzeum Westerplatte i Wojny Obronnej 1939 r. badania archeologiczne już dwie fazy zrobiło. Przedtem się jakoś miasto Gdańsk takimi rzeczami nie interesowało, nie inwestowało, nie prowadziło badań archeologicznych. My to robimy właśnie w tym celu, żeby powstało ważne, emocjonalne, istotne dla naszej pamięci historycznej muzeum"– zapewnił.

W ocenie Sellina złożony w Sejmie projekt ustawy to właściwy ruch.

"Żeby też umożliwić budowę Muzeum Westerplatte, trzeba uporządkować strukturę właścicielską. Na tym małym terytorialnie półwyspie jest bodaj, chyba się nie mylę, pięciu różnych właścicieli. Tak jak tutaj Kolegiata Stargardzka, cały półwysep Westerplatte jest pomnikiem historii, a jest pięciu różnych właścicieli. Nie da się tam tak ważnej, istotnej i potrzebnej inwestycji przeprowadzić w sytuacji, kiedy jest tylu właścicieli"– zaznaczył.

Pytany, czy będą rozmowy z miastem w tej sprawie, wiceszef MKiDN odparł, że prosił o nie Dulkiewicz "zaraz po jej wyborze na prezydenta dwukrotnie".

"Raz osobiście, kiedy mieliśmy okazję się spotkać w ministerstwie, drugi raz telefonicznie. Niestety, nie było odzewu"– powiedział.