Z Jarosławem Sellinem, wiceministrem kultury i dziedzictwa narodowego, koordynatorem Programu „Niepodległa”, rozmawia Marta Jacukiewicz.
Świętowanie stulecia odzyskania niepodległości to nie tylko uroczystości 11 listopada?
Program „Niepodległa” jest realizowany od 2017 r. i będzie kontynuowany do 2022 r. Chcemy nie tylko powiedzieć o symbolicznym dniu 11 listopada 1918 r., ale też o tym, w jaki sposób Polska dochodziła do niepodległości, jak ją uzyskała i jak przez wiele lat musiała jej bronić.
Chcemy opowiedzieć o powstaniach śląskich, o powstaniu wielkopolskim, o odzyskaniu dostępu Polski do morza – co miało miejsce dopiero 10 lutego 1920 r. Chcemy mówić także o wojnie z bolszewikami – jednej z największych bitew polskiej historii. Chcemy powiedzieć również o ukształtowaniu granic, co miało miejsce w 1922 r.
Które wydarzenie w ramach obchodów będzie szczególnie istotne?
W niedzielę 11 listopada najważniejszym wydarzeniem będą uroczystości przy Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie, z udziałem najwyższych władz państwowych. Zachęcamy Polaków, by o godz. 12 wspólnie – w całej Polsce – odśpiewać hymn narodowy.
A Festiwal Niepodległa na Krakowskim Przedmieściu?
Festiwal rozpocznie się o godz. 13 i potrwa do 21. Zostały zaplanowane dwie trasy tematyczne: Biała i Czerwona. Na trasie Białej będzie można znaleźć m.in. scenę muzyczną z utworami polskiej historii muzycznej ostatniego stulecia, ale też posmakować dobrych kulinariów. Na trasie Czerwonej natomiast będą prezentacje dokonań sześciu ojców niepodległości z 1918 r. Będzie wiele różnych atrakcji: parady zabytkowych aut i powozów konnych, ale również pokazy mody z okresu dwudziestolecia międzywojennego. Nie zabraknie atrakcji dla najmłodszych.
Muzyka rozbrzmiewać będzie także w Teatrze Wielkim…
W niedzielę 11 listopada na godz. 20 zapraszamy do Teatru Wielkiego na koncert „100 na 100. Muzyczne dekady wolności”. Jest to cykl realizowany od wielu miesięcy, podczas którego prezentujemy sto najpiękniejszych utworów muzyki klasycznej skomponowanych w ostatnim stuleciu. Jeden utwór z każdego roku. Koncerty „100 na 100” będą odbywać się w całej Polsce, co godzinę w innej filharmonii.
Czyli nie tylko Warszawa?
Nasz program ma trzy priorytety: projekty ogólnopolskie, regionalne i lokalne oraz projekty zagraniczne. Bardzo nas cieszy, że trzy i pół tysiąca różnych wydarzeń zaplanowały samorządy, różnego rodzaju organizacje i instytucje kultury, a także organizacje pozarządowe – w wielu miejscach w kraju. To oznacza, że co najmniej jedno wydarzenie odbędzie się w każdej gminie i średnio siedem-osiem wydarzeń w każdym powiecie. Na tym zależało nam najbardziej.
Polacy w badaniach, które zostały przeprowadzone na potrzeby Programu „Niepodległa”, sygnalizują, że święta narodowe chcieliby obchodzić gdzieś w pobliżu własnego miejsca zamieszkania, nie ograniczać się do transmisji w telewizji z wydarzeń, które mają miejsce w Warszawie. Polakom – co wynika z badań – podobają się również przedstawienia grup rekonstrukcyjnych, których w Polsce mamy około ośmiuset.
Jesteśmy narodem, który lubi świętować rocznice?
Polacy lubią tradycyjnie spędzać święta, czyli np. odwiedzać pomniki bohaterów i cmentarze, uczestniczyć w uroczystościach religijnych. Nowa forma, która pojawiła się w ostatnich latach, a która jest bardzo lubiana, to wspólne śpiewanie. Jest to rodzaj wspólnotowego przeżywania historii. Po wydarzeniach związanych ze świętowaniem rocznicy uchwalenia Konstytucji Trzeciego Maja i Dnia Pamięci Powstania Warszawskiego 1 sierpnia widać, że Polacy chętnie uczestniczą w tego rodzaju imprezach. Z roku na rok przybywa też na nie coraz więcej ludzi.
Czasem nawet z daleka...
Dlatego też 12 listopada będzie dniem wolnym od pracy, by ci wszyscy, którzy specjalnie przyjadą do Warszawy, mogli spokojnie wziąć udział w uroczystościach i koncertach. Podczas Festiwalu na Krakowskim Przedmieściu będzie ocieplany namiot specjalnie dla dzieci. Znajdować się w nim będą m.in. gry opowiadające o polskiej historii.
Przyjadą też na widowisko audiowizualne na Stadionie Narodowym?
W przeddzień setnej rocznicy odzyskania niepodległości na Stadionie Narodowym odbędzie się koncert dla czterdziestu tysięcy ludzi. Wstęp jest wolny, ale trzeba zarezerwować miejsce. Koncert będzie trwał dwie i pół godziny. Wystąpi czterdziestu polskich artystów. Każdy z nich zaśpiewa po jednej znanej pieśni z ostatnich stu lat. Koncert będzie transmitowany przez telewizję publiczną i radio, więc każdy będzie mógł w nim uczestniczyć.
Mamy szansę na wspólne świętowanie stulecia niepodległości?
Mam nadzieję. Każdy będzie dawał świadectwo o sobie samym – czy chce się wznieść ponad podziały i współuczestniczyć w wydarzeniu. Żadnych barier nie stawiamy. Zaproszenie do świętowania kierujemy do wszystkich.