tvp gdansknewPamięci około trzydziestu tysięcy niewinnych ofiar Zbrodni Pomorskiej - głosi napis na odsłoniętej w Starogardzie Gdańskim tablicy pamiątkowej. Umieszczono ją na murze aresztu śledczego - miejsca, które odegrało tragiczną rolę w procesie eksterminacja Polaków prowadzonym przez Niemców w pierwszych latach drugiej wojny światowej.

radiogdanskPonad 41 milionów złotych z programu ochrony zabytków i rządowego programu odbudowy zabytków trafiło do powiatów starogardzkiego i tczewskiego w ciągu ostatnich ośmiu lat. W całym województwie pomorskim w ramach dwóch etapów programu odbudowy to ponad 215 milionów złotych. Zestawienie wydatków na kwestie związane z ochroną zabytków w poniedziałek w Starogardzie Gdańskim przedstawił Jarosław Sellin.

Wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego, generalny konserwator zabytków Jarosław Sellin przedstawił w Starogardzie Gdańskim zestawienie wydatków na kwestie związane z ochroną i odbudową zabytków. Jak przekonywał, wydatki na ten cel, które realizowane są przez rząd Zjednoczonej Prawicy w latach 2016-2023 są wielokrotnie wyższe od tych, które miały miejsce w latach 2008-2015.

– W czasach rządów Zjednoczonej Prawicy przeznaczyliśmy na renowację zabytków ponad 5 miliardów złotych w skali całego kraju. W samym programie Ochrona Zabytków w ministerstwie kultury rozdajemy rocznie 250 mln zł, a w czasach naszych poprzedników, na całą Polskę, było to 80 mln zł – mówił w poniedziałek wiceszef MKiDN Jarosław Sellin.

26 MLN ZŁ W POWIECIE STAROGARDZKIM, 15 MLN ZŁ W POWIECIE TCZEWSKIM
Sellin przedstawił także zestawienie wydatków na ochronę zabytków. Wynika z niego, że w latach 2008-2015 w ramach wsparcia zabytków w powiecie starogardzkim przeznaczono na ten cel 100 tysięcy złotych.

W ciągu dwóch ostatnich kadencji – w latach 2015-2023 – w powiecie starogardzkim było to już ponad 26 mln zł, a w powiecie tczewskim ponad 15 mln zł.

W przypadku powiatu tczewskiego wydatki kształtują się odpowiednio na poziomie ok. 6 milionów złotych w latach 2008-2015 oraz ponad 15 milionów złotych w latach 2015-2023.

– W tym roku Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego uruchomiło także przeznaczony dla samorządów Rządowy Program Odbudowy Zabytków. Przeznaczyliśmy na niego 4 miliardy złotych. Jest to rzecz niespotykana po 1945 roku, żeby zabytki dostały takie dofinansowanie na renowację swojej struktury – zauważył Jarosław Sellin.

„ZOBOWIĄZANIE NA NASTĘPNĄ KADENCJĘ”
Jak dodawał „chcemy taką ambitną politykę odnowy zabytków kontynuować, to jest też nasze zobowiązanie na następną kadencję”.

– Na pewno nie będzie ona taka marna i taka skromna, jaka była w czasach naszych poprzedników, którzy jak widać na tą tematykę wrażliwi nie są – stwierdził Sellin dodając, że inwestycje w zabytki to też szansa dla lokalnych społeczności.

– W miasteczkach, na wsiach ludzie chcą mieć poczucie, że mają się czym szczycić i chwalić, gdzie zaprosić gości i pokazać, jaki piękny obiekt historyczny u nich istnieje. Chodzi też o przyciągnięcie turystów. To też ma znaczenie dla życia ekonomicznego – wyliczał.

Wśród projektów dofinansowanych w 2023 r. w obu powiatach wymienił m.in. prace remontowo-budowlane XIV-wiecznego kościoła Wszystkich Świętych w Skórczu, konserwację i restaurację neogotyckiego kościoła z 1894 r. w Hucie Kalnej, prace zabezpieczające fundamenty wraz ze stabilizacją wieży i kościoła Stanisława Kostki w Tczewie i prace konserwatorskie przy ogrodzeniu Ogrodów Biskupich w Pelplinie.

wpolityceMuzeum Stutthof w Sztutowie oraz diecezja pelplińska podejmują współpracę w zakresie utworzenia muzeum poświęconego niemieckiej Zbrodni w Lesie Szpęgawskim. Placówka będzie oddziałem Muzeum Stutthof w Sztutowie.

W Pelplinie dyrektor Muzeum Stutthof w Sztutowie Piotr Tarnowski i biskup pelpliński Ryszard Kasyna podpisali list intencyjny w sprawie utworzenia muzeum poświęconego Zbrodni w Lesie Szpęgawskim.

Obecny na uroczystości wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Jarosław Sellin podkreślił, że 2 października po raz pierwszy obchodzimy Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Niemieckiej Zbrodni Pomorskiej 1939 r.

„Właśnie w tym dniu postanowiliśmy dokonać uroczystości podpisania listu intencyjnego zmierzającego do tego, żeby zbudować w Pelplinie muzeum szpęgawskie. Mamy już funkcjonujące od sierpnia Muzeum Piaśnickie w Wejherowie, ale żeby dopełnić instytucjonalną opowieść o Zbrodni Pomorskiej potrzebne jest muzeum szpęgawskie” — powiedział.

Minister wyjaśnił, że biskup pelpliński zgodził się przekazać na ten cel 200-letni, zabytkowy budynek, w którym dawniej znajdowała się karczma i szkoła.

Właśnie w tym miejscu mamy zamiar ulokować to muzeum. Oczywiście będzie to filia Muzeum Stutthof, tak jak Muzeum Piaśnickie. Dzięki temu będziemy mieli takie dopełnienie opowieści o Zbrodni Pomorskiej, w ramach której zamordowano około 30 tysięcy osób – wskazał wiceminister Sellin.

To jest ważne dlatego, że instytucjonalizacja pamięci umożliwia opowiadanie o istotnej jej części 365 dni w roku. Muzeum to jest wystawa stała, wystawy czasowe, czasopisma, książki, seminaria, debaty, a jeśli taką placówkę mamy, to zarówno lokalna społeczność, ale też turyści odwiedzający ciekawe miejsce, jakim jest Pelplin, będą się mogli z tą historią Zbrodni Pomorskiej w konkretnym budynku, w nowoczesnym muzeum zapoznać – dodał.

Dyrektor Muzeum Stutthof w Sztutowie Piotr Tarnowski zaznaczył, że każda pojedyncza ofiara Zbrodni Pomorskiej to historia człowieka.

„To jest ból jego najbliższych, to jest potencjał, który został odebrany naszemu społeczeństwu, naszemu państwu, naszemu narodowi. Myślę, że te ofiary zasługują na to żeby ich pamięcią zaopiekowało się muzeum, które będzie prowadziło systematyczne prace i w miarę posiadanych możliwości krok po kroku, osoba po osobie, będą przywracane nazwiska i imiona tym, którym odebrano tej krwawej jesieni 1939 roku życie” – mówił.

Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Niemieckiej Zbrodni Pomorskiej 1939 r. został ustanowiony przez Sejm 13 stycznia 2023 roku. W uzasadnieniu podkreślono, że podjęcie uchwały było konieczne z uwagi na ludobójczy charakter zbrodni niemieckich na obszarze Pomorza i na ich skalę. Jak przypomnieli wnioskodawcy, z około 16 tys. osób zamordowanych we wrześniu 1939 r. w całej okupowanej Polsce 11 tys. ofiar było z Pomorza. Do końca tego roku liczba ofiar terroru na Pomorzu wzrosła do ok. 30 tys. Uchwała ma także na celu podniesienie świadomości społecznej o zaplanowanej przez Niemców eksterminacji ludności Pomorza, zmierzającej do jej wyniszczenia i wynarodowienia.

W uzasadnieniu wskazano także najważniejsze miejsca kaźni na Pomorzu, jak Piaśnica koło Wejherowa, Lasy Szpęgawskie koło Starogardu Gdańskiego, Lasy Kaliskie obok Kartuz, Skarszewy, Mniszek koło Świecia nad Wisłą, Igielska Dolina Śmierci w Chojnicach, Rudzki Most koło Tucholi, Karolewo i Radzim koło Sępólna Krajeńskiego, Paterek koło Nakła nad Notecią, Tryszczyn i fordońska Dolina Śmierci koło Bydgoszczy, Barbarka koło Torunia, Klamry koło Chełmna, Łopatki koło Wąbrzeźna i Skrwilno koło Rypina.

Uchwała została zainicjowana przez Kaszubsko-Kociewskie Stowarzyszenie im. Tajnej Organizacji Wojskowej Gryf Pomorski. Wskazany w dokumencie 2 października jest także dniem rocznicy kapitulacji Helu – ostatniego bastionu w wojnie obronnej 1939 na Pomorzu.

radiogdanskPod murem Aresztu Śledczego w Starogardzie Gdańskim w poniedziałek odsłonięto tablicę Ofiar Niemieckiej Zbrodni Pomorskiej. Wiceminister Jarosław Sellin zapowiedział budowę Muzeum Szpęgawskiego.

W poniedziałek, w Narodowym Dniu Pamięci Ofiar Niemieckiej Zbrodni Pomorskiej 1939 r., przed murem Aresztu Śledczego w Starogardzie Gdańskim, od strony ul. Pomorskiej, odsłonięto tablicę Ofiar Niemieckiej Zbrodni Pomorskiej.

– Pragniemy oddać hołd tym, którzy w wyniku tych tragicznych wydarzeń jako pierwsi doświadczyli okrucieństwa wojny, tym, którzy stracili życie – mówił podczas uroczystości wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Jarosław Sellin.

Przypomniał, że niemiecka inwazja na Polskę w 1939 r. przyniosła ogromne cierpienie i zniszczenie, a Pomorze stało się miejscem wojennego horroru i represji. – Głównym celem niemieckiego okupanta było odpolszczenie. To straszne pojęcie mamy napisane na tablicy – mówił. Wiceminister podkreślił, że jednym z pierwszych narzędzi realizacji tego celu było ludobójstwo.

– Zbrodnia pomorska była przede wszystkim eksterminacją dziesiątek tysięcy przedstawicieli polskiej ludności cywilnej, rozstrzelanych w ramach Intelligenzaktion, w tym obywateli pochodzenia żydowskiego. Spośród ok. 16 tys. osób rozstrzelanych w całej okupowanej Polsce, tylko we wrześniu 1939 r., aż 11 tys. osób straciło życie na Pomorzu – mówił Sellin.

„DOWÓD ZOBOWIĄZANIA WOBEC TYSIĘCY OFIAR”
Przypomniał, że w starogardzkim więzieniu od 6 września 1939 r. mieścił się główny punkt aresztowań i przesiedleń Polaków i Żydów z tej części Pomorza. – Według szacunku od połowy września do grudnia 1939 do więzienia w Starogardzie Gdańskim kierowano ok. 40 osób dziennie. Tu, w bestialski sposób znęcano się nad zatrzymanymi, co niekiedy kończyło się śmiercią – podkreślił.

Zaapelował, aby odsłonięta w poniedziałek tablica nie była jedynie symbolem upamiętnienia. – Niech stanowi dowód naszego zobowiązania wobec tysięcy ofiar zbrodni pomorskiej, a także wobec ich dzieci wnuków i prawnuków, żeby taka tragedia nigdy się już tutaj nie powtórzyła, żeby nikt nie ginął dlatego, że jest Polakiem, Żydem czy osobą niepełnosprawną, bo i te osoby były systemowo mordowane – mówił Sellin.

Prezes IPN Karol Nawrocki stwierdził, że zbrodnia pomorska była „kulminacyjnym momentem niemieckiego antypolonizmu, pierwszym ludobójstwem II wojny światowej, w wyniku którego zginęło ok. 30 tys. Polaków z tych ziem: polskich elit, nauczycieli, samorządowców, osób niepełnosprawnych mordowanych przez sąsiadów (…), 400 polskich miejscowości na Pomorzu zostało skąpanych we krwi, także Starogard”. Prezes podkreślił, że „miejscem golgoty cierpienia Polaków, tu na tym terenie, stał się Las Szpęgawski”.

POWSTANIE MUZEUM SZPĘGAWSKIE
Wiceminister Sellin przypomniał, że w ubiegłym miesiącu zostało otwarte Muzeum Piaśnickie w Wejherowie i zapewnił, że ministerstwo zobowiązuje się do zbudowania Muzeum Szpęgawskiego.

– Będzie to druga filia Muzeum Stutthof w Sztutowie – przekazał i zapowiedział, że instytucja będzie opowiadać o zbrodni Szpęgawskiej poprzez wystawy stałe i czasowe oraz konferencje, publikacje i filmy dokumentalne.

Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Niemieckiej Zbrodni Pomorskiej 1939 r. został ustanowiony przez Sejm 13 stycznia 2023. W uzasadnieniu podkreślono, że podjęcie uchwały było konieczne z uwagi na ludobójczy charakter zbrodni niemieckich na obszarze Pomorza i na ich skalę. Jak przypomnieli wnioskodawcy, z około 16 tys. osób zamordowanych we wrześniu 1939 r. w całej okupowanej Polsce 11 tys. ofiar było z Pomorza. Do końca tego roku liczba ofiar terroru na Pomorzu wzrosła do ok. 30 tys. Uchwała ma także na celu podniesienie świadomości społecznej o zaplanowanej przez Niemców eksterminacji ludności Pomorza, zmierzającej do jej wyniszczenia i wynarodowienia.

W uzasadnieniu wskazano także najważniejsze miejsca kaźni na Pomorzu, jak Piaśnica koło Wejherowa, Lasy Szpęgawskie koło Starogardu Gdańskiego, Lasy Kaliskie obok Kartuz, Skarszewy, Mniszek koło Świecia nad Wisłą, igielska Dolina Śmierci w Chojnicach, Rudzki Most koło Tucholi, Karolewo i Radzim koło Sępólna Krajeńskiego, Paterek koło Nakła nad Notecią, Tryszczyn i fordońska Dolina Śmierci koło Bydgoszczy, Barbarka koło Torunia, Klamry koło Chełmna, Łopatki koło Wąbrzeźna i Skrwilno koło Rypina.

Uchwała została zainicjowana przez Kaszubsko-Kociewskie Stowarzyszenie im. Tajnej Organizacji Wojskowej Gryf Pomorski. Wskazany w dokumencie 2 października jest także dniem rocznicy kapitulacji Helu – ostatniego bastionu w wojnie obronnej 1939 na Pomorzu.

©2005 - 2024 Jarosław Sellin. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper

Search