„Prezentowana wystawa przybliża zapomnianą kartę historii walk o niezależny byt państwowy. Kartę tragiczną nie tylko w wymiarze ludzkiego cierpienia, lecz także zawiłych losów Polaków, bowiem często na bitewnych polach I wojny światowej przeciwko sobie stawali rodacy. Dzieliły ich zaborcze wojska, którym musieli służyć, łączyły polskie korzenie, a także wielkie pragnienie niepodległej Ojczyzny. By przywrócić niezawisłość Rzeczypospolitej gotowi byli poświęcić życie, zginąć w imię wolnej Polski pod obcym sztandarem” - napisał marszałek Sejmu Marek Kuchciński w korespondencji, w związku z otwarciem wystawy poświęconej skomplikowanym i tragicznym losom Polaków przymuszonych podczas I wojny światowej do walki w armiach zaborczych.
„Jakże różne były ich wojenne losy. Tysiące dostało się do niewoli, wielu z jeńców nigdy nie powróciło do rodzinnego domu, umarli na obcej ziemi. Inni zaś mieli okazję włączyć się do walk o Niepodległą” - podkreślił Marek Kuchciński w liście odczytanym przez posła Antoniego Dudę.
- Dziś w wolnej Polsce z honorami oddajemy należną im cześć. Podejmujemy jednocześnie zobowiązanie o pielęgnowaniu wartości, o które walczyli i za które oddali życie. Ofiarujemy im naszą wdzięczność za poczucie narodowej dumy i wspólnoty, bez których budowanie przyszłości w oparciu o historyczną pamięć nie było i nie jest możliwe - zaznaczył podczas wernisażu wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Jarosław Sellin. Przypomniał też słowa Marszałka Józefa Piłsudskiego: „Kto nie ceni swojej przeszłości, ten nie jest godzien prawa do teraźniejszości, ani do przyszłości”.
Otwarta dziś ekspozycja prezentuje losy setek tysięcy żołnierzy polskiego pochodzenia, którzy walczyli na frontach I wojny światowej w szeregach zaborczych armii. Wielu z nich po przegranych bitwach trafiło do niewoli austro-węgierskiej, francuskiej, niemieckiej, rosyjskiej i włoskiej. Wystawa pokazuje ich życie codzienne w obozach jenieckich, troski i radości, sprawy małe i duże. Wśród tych ostatnich jest kwestia tak ważna, jak rozwijająca się polska świadomość narodowa, która wielu zawiodła do Armii Polskiej gen. Józefa Hallera utworzonej we Francji.
Organizatorami ekspozycji są: poseł Antoni Duda oraz dyrektor Centralnego Muzeum Jeńców Wojennych Violetta Rezler-Wasilewska.
W dzisiejszym wydarzeniu wzięli udział także m.in. płk Bronisław Maciaszczyk - prezes Klubu Kawalerów Orderu Wojennego Virtuti Militari, Włodzimierz Wiśniewski - powstaniec warszawski, jeniec Stalagu 344 Lamsdorf, dzieci i wnuki jeńców wojennych II wojny światowej oraz parlamentarzyści.