Zajęcia edukacyjne, wydarzenia kulturalne, udostępnianie zwiedzającym rodzinnego domu Edyty Stein we Wrocławiu – to główne części programu „Dziedzictwo Edyty Stein”. Realizowany jest on z inicjatywy resortu kultury.
Program zainaugurowano w piątek we Wrocławiu podpisaniem w domu Edyty Stein deklaracji o upowszechnianiu dziedzictwa tej świętej zakonnicy. Deklarację parafował wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Jarosław Sellin, dyrektor Ośrodka Pamięć i Przyszłość Marek Mutor oraz prezes Towarzystwa im. Edyty Stein ks. Jerzy Witek.
Jarosław Sellin podkreślił, że postać i życiorys świętej Edyty Stein w sposób wyjątkowy wpisuje się nie tylko w historię jej rodzinnego miasta, ale w dramatyczne dzieje ludzkości i Europy w XX wieku.
„Tu w tym miejscu, w domu rodzinnym Edyty Stein powinien być przypominany jej dorobek intelektualny, wszystkie wątki z jej dramatycznego życiorysu. Powinien być tu prowadzony dialog kulturowy, międzyreligijny. Dialog dotyczący też dramatycznej historii Europy, też przypominanie dziejów Holokaustu, którego była ofiarą” – powiedział Jarosław Sellin.
Dodał, że wiedza o domu Edyty Stein nie jest tak powszechna poza Wrocławiem i Polską, dlatego trzeba dodatkowych działań, które będą upowszechniać wiedzę o dziedzictwie tej postaci oraz promować też ważne wartości.
„Podjęliśmy decyzję, że ten program będzie dofinansowany kwotą 300 tys. zł w tym roku, a myślę że pomyślimy również o jakimś systemowym i docelowym rozwiązaniu, które pozwoli temu miejscu żyć i rozwijać bardzo szeroki wachlarz działań, które będą przypominały postać Edyty Stein, postać która jest patronką Europy” – mówił Jarosław Sellin.
Wiceszef resortu kultury podkreślił, że dotychczas domem i spuścizną po Edycie Stein zajmowali się przede wszystkim szlachetni społecznicy, a teraz państwo polskie włącza się w ten obowiązek i deklaruje pełne wsparcie.
Dyrektor Ośrodka Pamięć i Przyszłość Marek Mutor zadeklarował, że wspólnie z przedstawicielami Towarzystwa im. Edyty Stein w 2019 roku udostępni dom Edyty Stein do codziennego zwiedzania. Powstanie w tej placówce nowa stała ekspozycja o patronce Europy. Zaplanowano też 24 różnego rodzaju wydarzenia, poczynając od warsztatów i zajęć edukacyjnych po wydarzenia kulturalne i artystyczne.
„Dom już jest codziennie dostępny dla zwiedzających. Przechodzimy od tego społecznego wysiłku do publicznej opieki nad spuścizna Edyty Stein i myślę, że to jest początek drogi, która będzie pożyteczna dla wszystkich” – dodał Marek Mutor.
Ks. Jerzy Witek przypomniał, że gdy w Polsce w 2016 r. odbywały się Światowe Dni Młodzieży, dom Edyty Stein odwiedziła rekordowa grupa osób.
„Gościliśmy tu pięć tysięcy młodych katolików. Odprawialiśmy msze święte w kościele parafialnym, tutaj w domu Edyty Stein, który żył jak nigdy wcześniej, odbywały się spotkania i prelekcje” – powiedział ks. Jerzy Witek.
Tegoroczne spotkanie TAIZE w grudniu zaplanowano we Wrocławiu i spodziewana jest jeszcze liczniejsza grupa młodych.
Towarzystwo im. Edyty Stein zostało założone w 1989 roku z inicjatywy grupy osób zafascynowanych biografią i spuścizną filozoficzną patronki Europy. W 1995 roku Towarzystwo zostało właścicielem rodzinnego domu Edyty Stein przy ul. Nowowiejskiej 38, gdzie od 1999 roku ma swoją siedzibę.
Edyta Stein urodziła się we Wrocławiu w pobożnej rodzinie żydowskiej w 1891 r. Była doktorem filozofii. Po okresie zwątpienia i ateizmu, w wieku 30 lat przeszła na katolicyzm. 12 lat później wstąpiła do zakonu karmelitanek. Przyjęła imię Teresa Benedykta od Krzyża. W wyniku narastających prześladowań Żydów pod koniec 1938 r. została przeniesiona do klasztoru Karmelitanek w Echt na terenie Holandii.
2 sierpnia 1942 r. zakonnica została aresztowana w klasztorze przez gestapo i osadzona w policyjnym obozie tranzytowym Amersfoort. Dwa dni później została przeniesiona do obozu zbiorczego w Westerbork w okupowanej Holandii. Stamtąd Niemcy deportowali zakonnicę – wraz z blisko tysiącem Żydów – do Auschwitz. Wśród nich znajdowało się kilkudziesięciu ochrzczonych Żydów, a także siostra Edyty, Róża.
Została zabita w komorze gazowej w Auschwitz-Birkenau 9 sierpnia 1942 r. wraz z grupą więźniów, w której była też jej siostra Róża.
Edyta Stein została beatyfikowana w 1987 r. przez Jana Pawła II, a 11 lat później kanonizowana. W 1999 r. Jan Paweł II ogłosił św. Teresę Benedyktę od Krzyża – obok św. Katarzyny ze Sieny i św. Brygidy Szwedzkiej – patronką Europy. Jak wyjaśnił prezes Towarzystwa im. Edyty Stein ks. Jerzy Witek, stało się tak, ponieważ „św. Edyta Stein pokazuje, jak należy żyć, aby nie zatracić nie tylko siebie, ale całego wielkiego dziedzictwa europejskiej tożsamości i duchowej kultury”.
Edyta Stein jest pierwszą Żydówką, która przeszła na katolicyzm i została kanonizowana