Do roku 2022 w Pelplinie ma powstać kociewskie centrum kultury; Diecezja Pelplińska otrzymała prawie 12,5 mln zł na ten cel z funduszy unijnych. Decyzję w tej sprawie ogłosił w sobotę wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Jarosław Sellin. Całkowity koszt realizacji projektu wynosi 14,6 mln zł.
W sobotę w Muzeum Diecezjalnym w Pelplinie podczas konferencji prasowej wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Jarosław Sellin oraz Ordynariusz Diecezji Pelplińskiej bp Ryszard Kasyna podpisali umowę o dofinansowaniu z funduszy unijnych budowy kociewskiego centrum kultury.
Sellin powiedział, że Diecezja Pelplińska w perspektywie finansowej 2014-2020 otrzymała łącznie prawie 48 mln zł z UE na realizacje trzech projektów związanych z ochroną i rozwojem dziedzictwa kulturowego średniowiecznego Opactwa Cysterskiego w Pelplinie. Utworzenie kociewskiego centrum kultury jest jednym z tych projektów. Wcześniej Diecezja otrzymała dofinansowanie na renowację i udostępnienie nowej powierzchni wystawienniczej Bazyliki Katedralnej oraz zagospodarowanie i udostępnienie barokowego zespołu parkowego. Wiceminister jest przekonany, że dzięki realizacji projektów do Pelplina będzie przyjeżdżać znacznie więcej turystów niż obecnie. „Samo miasto i znajdujące się w nim zabytki bardzo mocno się wypromują dzięki tym projektom” – dodał.
Jak mówił wiceminister, projekty otrzymały dofinansowanie m.in. dzięki temu, że „cały Pelplin, cały zespół pocystersko-katedralny jest od 2014 r. wpisany na listę Pomników Historii Prezydenta RP”. Obecnie w Polsce jest 81 takich miejsc.
Ordynariusz Diecezji Pelplińskiej bp Ryszard Kasyna zaznaczył, że Diecezja chce, aby dziedzictwo cysterskie „było pielęgnowane, dobrze utrzymane, żeby duchowo pobudzało mieszkańców i turystów”. Wyraził nadzieję, że „dziedzictwo cysterskie pozwoli w tym dzisiejszym zabieganiu człowiekowi odwiedzającemu to miejsce (...) zobaczyć głębszą warstwę swego życia i pielgrzymowania”.
Sellin mówił, że kociewskie centrum kultury ma powstać w oparciu o adaptację i modernizację zabytkowych budynków Opactwa. Są to budynki dawnej biblioteki, Domu Artysty (dawnego domu sióstr) oraz diecezjalnego Centrum Informacji Turystycznej. „Rozpoczęcie robót jest przewidziane na kwiecień bieżącego roku, a zakończenie planowane jest na wrzesień 2022 roku” – dodał. Wyjaśnił, że centrum ma mieć bogatą ofertę kulturalno-edukacyjną, ma organizować warsztaty np. historyczne, edukacyjno-artystyczne, etnograficzne, muzyczne. „Centrum na pewno będzie przydatne dla prowadzenia polityki kulturalnej tego regionu” – dodał. Podkreślił, że „Pelplin jest pomorską, polską perłą, jedną ze stolic duchowych Pomorza”.
Oprócz dotacji na utworzenie kociewskiego centrum kultury Diecezja Pelplińska otrzymała też pieniądze na renowację i udostępnienie nowej powierzchni wystawienniczej Bazyliki Katedralnej (wkład UE ponad 17,8 mln zł) oraz zagospodarowanie i udostępnienie barokowego zespołu parkowego (ponad 17,4 mln zł). Diecezja zakłada, że dzięki realizacji projektów liczba odwiedzających miasto wzrośnie z obecnych ok. 14 do ok. 27 tys. osób rocznie.
Pełnomocnik biskupa diecezjalnego w Pelplinie ds. projektów Tomasz Lesner poinformował PAP, że w słynnej w całej Europie Bazylice Katedralnej prowadzone są już prace remontowe, konserwacyjne na poddaszu (umowa o dofinansowaniu została podpisana we wrześniu 2016 r. - PAP). Przypomniał, że po remoncie więźba dachowa ma być udostępniona zwiedzającym.
Wyjaśnił, że projekt dotyczący odnowienia i udostępnienia ponad 4 ha barokowego zespołu parkowego (umowę o jego dofinansowaniu podpisano w kwietniu 2017 r. - PAP) jest „w trakcie przygotowywania przetargu, który w najbliższych tygodniach będzie ogłoszony”. Powiedział, że w ramach projektu m.in. na bazie zabytkowej starej wozowni ma powstać galeria „ogrody cystersów”. „Teraz wozownia jest ruiną” - dodał. Ocenił, że „za kilka lat park będzie +perełką+, gdzie będą przyjeżdżać tłumy zwiedzających tylko po to, żeby zobaczyć to miejsce”. Teraz barokowy park jest zamknięty.
Ocenił, że „po realizacji projektów za kilka lat Pelplin będzie na pewno bardzo ważnym ośrodkiem turystycznym, kulturalnym na mapie regionu i nawet Polski”.
Zaznaczył, że „jednocześnie będą realizowane trzy bardzo duże projekty”. Zakończenie wszystkich prac planowane jest na 2022 rok.
Burmistrz miasta i gminy Pelplin, Patryk Demski w związku z pozyskaniem prawie 48 mln zł z UE ocenił, że „mamy do czynienia z taką nową lokacją miasta”. „W rozwoju Pelplina niewiele było kamieni milowych tak znacznych jak te fundusze” – dodał. Zdaniem burmistrza, „to jeden z najbardziej radosnych dni w historii miasta”.
Pieniądze pochodzą z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 VIII osi priorytetowej (działanie 8.1 Ochrona dziedzictwa kulturowego i rozwój zasobów kultury).
Dawne Opactwo Cysterskie w Pelplinie to jeden z największych zachowanych do dziś w swojej historycznej formie zespołów zabytków sakralnych w Polsce. W jego skład wchodzą przede wszystkim średniowieczne (powstałe głównie między XIII a XV wiekiem) zabudowania pocysterskie - Bazylika Katedralna pw. Najświętszej Maryi Panny, klasztor, kościół pw. Bożego Ciała oraz liczne klasztorne budynki gospodarcze, w tym młyn i spichlerz. Zespół uzupełniają pochodzące z późniejszych czasów - kanonie i sufraganie, zabudowania Wyższego Seminarium Duchownego oraz - ulokowany w ogrodach - klasycystyczny pałac biskupi z pierwszej połowy XIX wieku.
Skarbem dawnego opactwa jest przechowywana w Muzeum Diecezjalnym Biblia Gutenberga, czyli pierwsza wydana drukiem książka. Jest to jedyny w naszym kraju egzemplarz Biblii Gutenberga, do naszych czasów przetrwało zaledwie 48 egzemplarzy.