W Muzeum Historii Polski w Warszawie 4 grudnia odbyło się 38. posiedzenie Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej. Obradom przewodniczył dr hab. Grzegorz Berendt. W posiedzeniu wziął także udział wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Jarosław Sellin.
Minister podkreślił znaczenie dialogu i współpracy międzynarodowej w budowaniu relacji polsko-żydowskich, a także podsumował 8-letnie zaangażowanie ministerstwa kultury i dziedzictwa narodowego, podkreślając zwiększanie nakładów na instytucje zajmujące się pamięcią o Żydach polskich. Mówił o wsparciu konserwacji cmentarzy żydowskich, a także o prowadzonych i zakończonych projektach upamiętniających i wystawienniczych w miejscach pamięci na terenie byłych obozów w Treblince, w Płaszowie i w Sobiborze.
– Ufam, że tak ambitny program i metody będą stosowane w celu upamiętnienia historii Żydów polskich i opieki nad miejscami pamięci Żydów polskich, zwłaszcza związanym związanymi z Holokaustem, przez kolejne polskie ekipy rządowe. Ponad podziałami wiemy, że jest po prostu bardzo ważne dla państwa polskiego, dla relacji międzynarodowych i bardzo ważne dla dobrej pamięci i budowania relacji polsko żydowskich – powiedział minister Sellin.
Dyrektor Muzeum Auschwitz dr Piotr M. A. Cywiński podsumował najważniejsze działania w Miejscu Pamięci Auschwitz, które miały miejsce od ostatniego posiedzenia MRO, a także planach Muzeum na najbliższy czas. Swoje wystąpienie rozpoczął od analizy frekwencji.
– Należy się spodziewać, że do grudnia Miejsce Pamięci odwiedzi niemal 1,7 mln osób. Jest to ważne także dla stabilizacji finansowej Muzeum, którego duża część budżetu jest skorelowana z liczbą odwiedzających – powiedział.
Wśród najważniejszych wydarzeń dyrektor wymienił międzynarodową konferencję edukacyjną „Narzędzia z «tu i teraz» w nauczaniu o «wtedy» – nowe technologie w edukacji o Auschwitz i Holokauście”, a także rocznicę deportacji pierwszego transportu Polaków do Auschwitz 14 czerwca, podczas której zaprezentowano unikatowe, nieznane wcześniej zdjęcia z tamtego wydarzenia, a także otwarto nowe Centrum Obsługi Odwiedzających Muzeum.
Dyrektor Cywiński wspomniał również o wyzwaniach prowadzenia edukacji w mediach społecznościowych, a także o wielu projektach edukacyjnych prowadzonych z partnerami międzynarodowymi, podkreślając znaczenie istniejącej siedziby Międzynarodowego Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście.
– Coraz pełniej wracamy do działań edukacyjnych w budynku MCEAH, która została zbudowana tuż przed pandemią, a później przez 2 lata w ogóle nie mogła być używana. W tej chwili wracają liczne grupy, widzimy spotkania z ocalałymi, często wiele warsztatów odbywa się w tym samym czasie w różnych pomieszczeniach. To pokazuje, że w takich miejscach, w muzeach, które są miejscami pamięci, przestrzenie edukacyjne są niezwykle ważne i proporcja pomiędzy przestrzeniami edukacyjnymi a wystawienniczymi musi być trochę inaczej przemyślana, niż w sytuacjach muzeów klasycznych gdzie główna przestrzeń edukacja jest jednak samą wystawą – powiedział Piotr Cywiński.
Wśród najbliższych planów i wyzwań dyrektor wspomniał o platformie do zwiedzania Miejsca Pamięci online z przewodnikiem „Auschwitz. In Front of Your Eyes”, nowej wystawie głównej i nowej wystawie polskiej w Muzeum, nad którymi prace mogą rozpocząć dzięki zakończonym przetargom, a także planach utworzenia wystawy sztuki obozowej w budynku kuchni obozowej na terenie byłego obozu Auschwitz I, której koszt szacowany jest na 20-22 miliony dolarów.
– Wystawa ta będzie domknięciem pewnej klamry związanej z autentyzmem. Ochroniliśmy autentyzm historycznego miejsca i przedmiotów, korzystamy z autentyzmu słów zapisanych w relacjach, a do tego dołączony zostanie autentyzm przekazu niewerbalnego - rysunku i malowideł. Nasza ogromna kolekcja sztuki była dotychczas używana głównie jako ilustracje do książek. Ona może mieć zupełnie inną nośność, którą możemy odkryć i pokazać – podkreślił dyrektor.
Piotr Cywiński opowiadał także o otwarciu nowoczesnego laboratorium mikrobiologicznego w pracowniach konserwatorskich.
Swoje wystąpienie zakończył informacją na temat zbliżającej się 80. rocznicy wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz.
Podczas MRO przedstawiono także informację na temat prac prowadzonych na terenie byłego niemieckiego obozu zagłady w Treblince, ze szczególnym uwzględnieniem obszaru tzw. Czarnej drogi, a także badań archeologicznych.
Po obradach członkowie Rady zwiedzili również pierwszą wystawę czasową otwartego we wrześniu 2023 r. Muzeum Historii Polski „Wielkie i małe historie. Tworzenie kolekcji Muzeum Historii Polski”.
Na koniec dnia członkowie MRO odwiedzili także ekspozycję w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN „Wokół nas morze ognia” o powstaniu w getcie warszawskim przedstawionym z perspektywy cywilów.