Jarosław Marek Rymkiewicz, Stowarzyszenie Rodzina Ponarska, Maciej Radziwiłł oraz Fundacja PGNiG zostali laureatami nagród Strażnik Pamięci przyznawanych przez tygodnik "Do Rzeczy" za przywracanie pamięci o ważnych wydarzeniach z przeszłości Polski.
Środowa gala na Zamku Królewskim w Warszawie to piąta edycja przedsięwzięcia, w którym tygodnik "Do Rzeczy" nagradza osoby i instytucje w sposób szczególny dbające o odnowienie, przechowanie lub przywrócenie pamięci o ważnych wydarzeniach z przeszłości Polski.
Prezydent Andrzej Duda podkreślił w liście do nominowanych i laureatów nagród Strażnik Pamięci, że tworzą "elitarne grono patriotów". "Którzy zafascynowani historią naszej ojczyzny rozumieją, i - jestem o tym przekonany - głęboko przeżywają głębokie zależności między wydarzeniami z przeszłości, a obecną rzeczywistością społeczną Polski i Europy (...) Z wdzięcznością i uznaniem myślę o państwa staraniach na rzecz popularyzacji wiedzy o kulturze i najnowszych dziejach Polski, na rzecz przywracania i uzupełniania pamięci historycznej Polaków, a pośrednio także innych narodów" - napisał Andrzej Duda.
"Włączają się państwo w proces naprawy RP, w zmiany, których szczególnym elementem jest odradzanie się postaw patriotycznych, obywatelskich i wspólnotowych. Przyczyniają się państwo do umacniania postaw narodowych opartych przede wszystkim na rzetelnej wiedzy zakorzenionej w polskich tradycjach i naszym rodzimym kodzie kulturowym (...) Pamiętamy czas, gdy było inaczej, gdy dominujące ośrodki opiniotwórcze w naszym kraju głosiły swoiście interpretowaną, dostosowaną do polskich realiów historycznych doktrynę końca historii. Gdy względnie nielicznych, osamotnionych strażników pamięci o ważnych epizodach polskiej historii traktowano w najlepszym razie z pobłażaniem, a nierzadko wręcz z wrogością" - przypomniał prezydent.
Do uczestników środowej gali list skierował także marszałek Senatu Stanisław Karczewski. "Wiedza i pamięć historyczna są fundamentem budowania polskiej tożsamości wśród przyszłych pokoleń Polaków tak w kraju jak i zagranicą (...) To wielka inwestycja w przyszłość wspólnego dobra, któremu na imię Polska. Dzisiejsza piąta, jubileuszowa edycja nagrody Strażnik Pamięci 2017 dobrze służy tym szczytnym celom" - napisał Karczewski.
Wiceminister kultury Jarosław Sellin przypomniał wyniki badań przeprowadzonych niedawno na zlecenie MKiDN, z których wynika, że Polacy są bardzo zainteresowani historią swego kraju. Chcą również celebrować swoją pamięć historyczną na tradycyjne sposoby poprzez m.in. odwiedzanie grobów, muzeów, wspólne śpiewanie.
"Chcemy przeżywać nasz patriotyzm w sposób zdrowy, konserwatywny. Polacy nie chcą maszerować za czekoladowym orłem i puszczać w powietrze różowe baloniki. I myślę, że zasługą, że tak zdrowo i konserwatywnie chcemy przeżywać naszą historię i ją celebrować jest zasługą tych ludzi i tych instytucji, które wyszukuje tygodnik +Do Rzeczy+ i nagradza już od pięciu lat - Strażników Pamięci" - powiedział Sellin.
Marszałek Sejmu Marek Kuchciński zaznaczył, że biorąc udział "w tym niezwykłym wydarzeniu, w tym niezwykłym miejscu, które przypomina dobre czasy starej Rzeczpospolitej" można powiedzieć, że idee tworzą ludzie. "A więc to ludzie są najważniejsi, ludzie idei, których poznaliśmy dzisiaj dzięki redakcji tygodnika +Do Rzeczy+, dzięki kapitule i dzięki tej szczytnej, znakomitej nagrodzie Strażnik Pamięci" - dodał Kuchciński.
W gali udział wziął również m.in. wicepremier, minister kultury Piotr Gliński.
Nagroda Strażnik Pamięci jest przyznawana w trzech kategoriach. W kategorii "twórca" wyróżnienie otrzymuje osoba, które przyczynia się do odnowienia pamięci. W tym roku nagrodzono Jarosława Marka Rymkiewicza "za całokształt twórczości ożywiającej i reinterpretującej polską historię".
W kategorii "instytucja" tytuł Strażnika Pamięci przyznawany jest muzeom, stowarzyszeniom, fundacjom oraz organizacjom - które zostały powołane lub w minionym roku podjęły nowe inicjatywy służące realizacji celów konkursu. W środę nagrodę przyznano Stowarzyszeniu Rodzina Ponarska za "toczone w trudnym otoczeniu działania w celu upowszechnieniu prawdy o okrutnej zbrodni dokonanej na Wileńszczyźnie przez oddziały niemieckie oraz ich litewskich kolaborantów".
W kategorii "mecenas" nagrodę otrzymuje podmiot publiczny lub komercyjny, który w szczególny sposób materialnie wspiera dbałość o pamięć historyczną. W tegorocznej edycji przyznano dwie równorzędne nagrody, które otrzymali: Fundacja PGNiG za "projekt +Recovering Forgotten History - Przywracanie zapomnianej historii. Wyobrażenia o Europie Środkowo-Wschodniej w anglojęzycznych podręcznikach akademickich: 2006-2017+ oraz Maciej Radziwiłł za "finansowanie z prywatnych środków wielu inicjatyw – w Polsce i poza jej obecnymi granicami – związanych z historią rodu Radziwiłłów, Wielkiego Księstwa Litewskiego i Pierwszej Rzeczpospolitej".
Finalistów tegorocznej edycji wybrała Kapituła Strażnika Pamięci, w której zasiadają m.in. marszałek Sejmu Marek Kuchciński, Czesław Bielecki, Sławomir Cenckiewicz, Olgierd Cieślik, Krzysztof Czabański, Przemysław Mrozowski, Jan Lubomirski, Jacek Sobala i Marcin Wolski. Kapitule przewodniczy redaktor naczelny "Do Rzeczy" Paweł Lisicki.
Konkurs Strażnik Pamięci odbywa się od 2013 r. Laureatami pierwszej edycji zostali twórcy serialu "Czas Honoru", instytucje zaangażowane w poszukiwania i identyfikację ofiar komunizmu pochowanych na "Łączce" oraz Bank Zachodni WBK. W drugiej edycji nagrodzono prof. Andrzeja Nowaka, portal Polskieradio.pl oraz firmę Tauron Polska Energia – za wkład w realizację filmu "Jack Strong". W 2015 r. nagrody odebrali Dariusz Malejonek za "Panny Wyklęte", Reduta Dobrego Imienia oraz Artur Nowakowski i Bogdan Kaczmarek – sponsorzy Masztu Wolności na Rondzie Zgrupowania AK Radosław w Warszawie. W czwartej edycji konkursu Strażnikami Pamięci zostali uhonorowani twórcy filmu "Wołyń", Stowarzyszenie Memoriał i PWPW.
Honorowy patronat nad piątą edycją Strażnik Pamięci objął marszałek Sejmu Marek Kuchciński