W poniedziałowy wieczór, 26 czerwca br. w Bratysławie, podczas gali 32. spotkania ministrów kultury krajów grupy V4 prof. Rafał Wiśniewski, Dyrektor Narodowego Centrum Kultury odebrał międzynarodową Nagrodę Wyszehradzką, przyznaną polskiej instytucji w uznaniu wkładu w rozwój współpracy kulturalnej pomiędzy krajami V4. To wspólna decyzja ministrów kultury V4. Honorując Narodowe Centrum Kultury ministrowie zwrócili szczególną uwagę na projekt zainicjowany w ostatnich latach przez NCK: Międzynarodowy Festiwal Muzyki Europy Środkowo-Wschodniej EUFONIE, który popularyzuje dorobek muzyczny Polski, Słowacji, Czech i Węgier oraz znacząco przyczynia się do wzmocnienia wymiany kulturalnej pomiędzy krajami w dziedzinie muzyki, angażując znakomite osobistości i instytucje z krajów V4. W tym roku piąta edycja festiwalu odbędzie się w Warszawie w dn. 17 – 25 listopada.
Poniedziałkowa wieczorna gala w Bratysławie, podczas której honory gospodarza pełniła Silvia Harncova Minister Kultury Republiki Słowacji, poprzedziła oficjalne wtorkowe posiedzenie ministrów kultury V4. W spotkaniu bierze udział prof. Piotr Gliński, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego
- Jestem niezwykle zaszczycony, ale też wzruszony odbierając międzynarodową Nagrodę Wyszehradzką dla Narodowego Centrum Kultury. Ta nagroda jest szczególnym uhonorowaniem Festiwalu Muzyki Europy Środkowo – Wschodniej Eufonie, który zainicjowaliśmy i organizujemy w Warszawie od 2018 roku. Dziękuję Ministrom Kultury V4 za docenienie Narodowego Centrum Kultury i naszego muzycznego przedsięwzięcia. […] W Polsce mamy powiedzenie: „Cudze chwalicie, swego nie znacie”. Festiwal Eufonie wypełnia lukę na muzycznej mapie Polski i naszego regionu Europy. Do jego powołania zainspirował nas i od początku wspiera nasze działania prof. Piotr Gliński, wicepremier, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Wiceminister Kultury dr Jarosław Sellin, którym w tym miejscu chciałbym szczególnie serdecznie podziękować. Ich osobiste zaangażowanie i wsparcie jest nieocenione dla Festiwalu - mówił prof. Rafał Wiśniewski odbierając nagrodę.
W swoim wystąpieniu podczas gali w Bratysławie prof. Wiśniewski powiedział, że Eufonie to niezwykłe spotkania z najpiękniejszymi dźwiękami i muzycznymi mistrzami Europy Środkowo-Wschodniej, ze szczególnym uwzględnieniem krajów Grupy Wyszehradzkiej - święto muzyki, które łączy artystów i publiczność oraz przestrzeń artystycznego spotkania i dialogu. - O wyjątkowości Eufonii stanowi z jednej strony czerpanie z tradycji, z drugiej zaś prezentowanie zupełnie nowych, nieodkrytych wcześniej brzmień. Wydarzenia kulturalne takie jak Eufonie są potwierdzeniem naszej przynależności do regionalnej wspólnoty i odwołaniem do wspólnych wartości, których nośnikiem jest kultura, a także pretekstem do pogłębionej refleksji nad kulturą naszego regionu – podkreślił Dyrektor Narodowego Centrum Kultury.
O przyznaniu Narodowemu Centrum Kultury międzynarodowej Nagrody Wyszehradzkiej ministrowie kultury państw V4 zdecydowali podczas dorocznego posiedzenia 23 kwietnia 2021 r., jednak ze względu na pandemię COVID do tej pory wyróżnienie nie mogło być wręczone. Poprzednim razem Nagroda Wyszehradzka trafiła do polskiej instytucji kultury w 2014 r.
- Dla mnie i całego zespołu Narodowego Centrum Kultury, którym ma przyjemność kierować, to ogromna radość i satysfakcja, że nasza kilkuletnia praca i wysiłek w zakresie popularyzowania kultury krajów naszego regionu, wśród których poczesne miejsce zajmują państwa Grupy Wyszehradzkiej, zostały docenione. W Narodowym Centrum Kultury od lat Europa Środkowo-Wschodnia nas ciekawi i inspiruje. Staramy się odkrywać bogate, a wciąż za mało znane dziedzictwo tego regionu, z podkreśleniem bogatego dorobku krajów Grupy Wyszehradzkiej. Festiwal Eufonie to nasze kolejne bardzo ważne przedsięwzięcie na rzecz zbliżenia kultur krajów naszego regionu, a dla publiczności doskonała okazja do poznawania oraz smakowania środkowo- i wschodnioeuropejskiej różnorodności kulturowej poprzez muzykę, która jest najbardziej uniwersalnym językiem świata. Festiwal tworzy niezwykle cenną przestrzeń spotkania i dialogu. Na kolejną edycję zapraszam Państwa już w listopadzie – komentuje prof. Rafał Wiśniewski, dyrektor Narodowego Centrum Kultury.
Międzynarodowa Nagroda Wyszehradzka, ustanowiona podczas spotkania ministrów kultury państw Grupy Wyszehradzkiej w węgierskim Sarospatak w listopadzie 2004 r., jest przyznawana wspólną decyzją ministrów kultury V4 w uznaniu wkładu w rozwój współpracy kulturalnej pomiędzy krajami V4. Laureat otrzymuje dyplom, statuetkę i 20 000 €.
W poprzednich latach polskimi laureatami Nagrody byli: Międzynarodowe Centrum Kultury w Krakowie (2006), Stowarzyszenie Villa Decjusza (2010), Międzynarodowy Festiwal Teatralny „Demoludy-Nowa Europa” (2014).
Narodowe Centrum Kultury – jako jedna z największych polskich instytucji kultury, o bardzo szerokim spektrum działania od lat jest wielkim promotorem kultury Europy Środkowo-Wschodniej w Polsce i konsekwentnie prezentuje polskiej publiczności twórców i artystów z krajów naszego regionu, wśród których niezwykle ważną rolę ogrywają ludzie kultury z krajów Grupy Wyszehradzkiej, tj. Czech, Słowacji i Węgier. Sztandarowym projektem NCK prezentującym w szerokim zakresie muzykę i artystów z krajów V4 jest Międzynarodowy Festiwal Muzyki Europy Środkowo-Wschodniej Eufonie, który od 2018 r. odbywa się na prestiżowych scenach stolicy Polski. Wybrane wydarzenia są również prezentowane przez Telewizję Polską i Polskie Radio, jak również transmitowane w internecie.
Międzynarodowy Festiwal Muzyki Europy Środkowo – Wschodniej Eufonie jest inicjatywą Narodowego Centrum Kultury odwołującą się do tradycji wspólnoty regionalnej większości krajów określanych dzisiaj jako Europa Środkowo-Wschodnia. Wydarzenia kulturalne w ramach projektu, prezentują międzynarodowej warszawskiej publiczności muzykę różnych epok i stylów: od muzyki poważnej do popularnej poprzez muzyczne eksperymenty. Na festiwalowych scenach występują uznani artyści z regionu Europy Środkowo-Wschodniej, jak również soliści i zespoły z innych części świata, którzy wykonują muzykę naszego regionu. Zgodnie z wiodącą ideą Festiwalu, prezentowany program umożliwia publiczności szersze zapoznanie się z kompozytorami i wykonawcami środkowo-europejskimi. „Żelazny element” programu każdej edycji Eufonii stanowią muzyka i artyści z krajów Grupy Wyszehradzkiej. Bardzo szeroko prezentowane są podczas festiwalu dzieła kompozytorów z Czech, Słowacji i Węgier, a znakomici wykonawcy z tych państw, obok polskich muzyków, stanowią szeroką reprezentację V4 w gronie gwiazd festiwalu. Wszystkie edycje festiwalu są objęte honorowymi patronatami Ambasadorów: Republiki Słowackiej, Republiki Czeskiej oraz Węgier.
Laureaci poprzednich edycji Międzynarodowej Nagrody Wyszehradzkiej
2005 r. – László Szigeti (Węgry)
2006 r. – Międzynarodowe Centrum Kultury w Krakowie (Polska)
2007 r. – Międzynarodowy Festiwal Teatralny w Pilźnie (Czechy)
2008 r. – György Spiró (Węgry)
2009 r. – Vladimir Godár (Słowacja)
2010 r. – Stowarzyszenie Willa Decjusza (Polska)
2011 r. – Muzeum Jana Amosa Komeńskiego (Czechy)
2012 r. – Orkiestra Filharmonii Narodowej (Węgry)
2013 r. – Magazyn telewizyjny „Kwartet” (Słowacja)
2014 r. – Międzynarodowy Festiwal Teatralny „Demoludy – Nowa Europa” (Polska)
2015 r. - Muzeum Sztuki w Ołomuńcu (Czechy)
2019 r. - Muzeum Skansen w Szentendre (Węgry)
2020 r. – Stowarzyszenie Boiler - Vishegrad Film Forum (Słowacja)