Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków to święto wszystkich, którzy na co dzień zajmują się ochroną i opieką nad zabytkami, którym należą się podziękowania za ich codzienny trud – powiedział we wtorek w Łańcucie wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Jarosław Sellin. Polska jest krajem aktywnie dbającym o ochronę zabytków – dodał.
Podczas briefingu prasowego, poprzedzającego inaugurację Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków w Łańcucie, wiceszef MKiDN podkreślił, że „tego dnia chcemy szczególną uwagę poświęcić znaczeniu obiektów i miejsc, które zapisały się w historii wielu społeczności”.
„Jest to również święto wszystkich, którzy na co dzień zajmują się ochroną i opieką nad zabytkami, którym należą się po prostu podziękowania za ich codzienny trud. Mówię o konserwatorach zabytków, historykach sztuki, historykach architektury, urbanistach, archeologach, przedstawicielach zawodów pracujących na rzecz ochrony zabytków” - powiedział.
Sellin zwrócił uwagę, że „Polska jest krajem aktywnie dbającym o ochronę zabytków”. „Jest nie tylko jednym z pierwszych państw sygnatariuszy Konwencji w sprawie Ochrony Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Naturalnego z 1972 r., ale również od lat wspiera budowę systemu ochrony światowego dziedzictwa na poziomie UNESCO. Obecnie na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO znajduje się 17 polskich obiektów, m.in. Królewskie Kopalnie Soli w Wieliczce i Bochni, stare miasta w Krakowie czy w Warszawie, Zamek Krzyżacki w Malborku, w którym wczoraj byłem, czy też drewniane cerkwie w polskim i ukraińskim regionie Karpat” - przypomniał.
Dodał, że „od II wojny światowej Polacy stali się światowymi ekspertami w dziedzinie konserwacji zabytków”.
„Polskie doświadczenia odbudowy oraz ratowania dziedzictwa w zagrożeniu po II wojnie stały się podstawą do przyjęcia przez UNESCO tzw. rekomendacji warszawskiej w sprawie odbudowy i rekonstrukcji dziedzictwa kulturowego. Ona wskazuje zasady, jakimi należy się kierować przy odbudowie zabytków, ze szczególnym uwzględnieniem historycznych miast zniszczonych w wyniku konfliktów zbrojnych albo katastrof naturalnych. Ta rekomendacja została przyjęta niedawno, pięć lat temu na Zamku Królewskim w Warszawie” - przypomniał wiceminister kultury.
Sellin zwrócił uwagę, że „Polska jest krajem aktywnie dbającym o ochronę zabytków”. „Jest nie tylko jednym z pierwszych państw sygnatariuszy Konwencji w sprawie Ochrony Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Naturalnego z 1972 r., ale również od lat wspiera budowę systemu ochrony światowego dziedzictwa na poziomie UNESCO. Obecnie na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO znajduje się 17 polskich obiektów, m.in. Królewskie Kopalnie Soli w Wieliczce i Bochni, stare miasta w Krakowie czy w Warszawie, Zamek Krzyżacki w Malborku, w którym wczoraj byłem, czy też drewniane cerkwie w polskim i ukraińskim regionie Karpat” – przypomniał. Dodał, że „od II wojny światowej Polacy stali się światowymi ekspertami w dziedzinie konserwacji zabytków”.
Sellin zwrócił uwagę, że „dzisiaj polskie służby konserwatorskie zaangażowane są w ratowanie dziedzictwa kulturowego Ukrainy, zagrożonego w wyniku rosyjskiej inwazji”.
„Z inicjatywy prof. Piotra Glińskiego, ministra kultury i dziedzictwa narodowego powstało Centrum Pomocy dla Kultury na Ukrainie przy instytucji, która nam pomaga, przy Narodowym Instytucie Dziedzictwa z panią dyrektor (Katarzyną) Zalasińską na czele. Nie tylko dostarczamy niezbędną pomoc materiałową dla ukraińskich muzeów, archiwów i bibliotek, lecz także koordynujemy polskie wsparcie rządowe oraz międzynarodowe inicjatyw pomocowych” - wyjaśnił.
Według wiceszefa MKIDN, „Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków jest dobrym momentem do podjęcia dyskusji nad obowiązującym stanem prawnym w zakresie ich ochrony”. „Dlatego tegoroczne obchody Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków będą również okazją do dyskusji nad stworzeniem nowej regulacji w tym zakresie. O tym będziemy dyskutować na obchodach i na konferencji, która zaraz się tutaj rozpocznie, ze specjalistami. Myślę, że przyszedł czas na całościowe uregulowanie problematyki ochrony i opracowanie czegoś, co można roboczo nazwać kodeksem dziedzictwa” - podsumował.
Uczestnicząca w briefingu dyrektor Narodowego Instytutu Dziedzictwa Katarzyna Zalasińska wskazała, że obecny rok jest rokiem wielu jubileuszy, w tym również jubileuszu Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków, „święta międzynarodowego”.
„Ale dla nas ten szczególny wymiar ma jubileusz 10-lecia wpisu cerkwi na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, polsko-ukraińskiego wpisu. Stąd również tegoroczne obchody i wybór miejsca są dla nas szczególne, ponieważ w grupie uczestników dzisiejszego spotkania jest, co dla nas szczególnie ważne, delegacja naszych przyjaciół, ekspertów, konserwatorów z Ukrainy” – podkreśliła dyr. NID.
Dodała, że świętując ten jubileusz jednocześnie myślimy „o tych wszystkich wyzwaniach i tym wszystkim, co dzieje się na Ukrainie jeśli chodzi o zagrożenie dziedzictwa kulturowego”.
Powtórzyła za wiceministrem Sellinem, że Narodowy Instytut Dziedzictwa jest zaangażowany w działania pomocowe dla kultury na Ukrainie. Zauważyła, że niezwykle istotne jest wsparcie eksperckie, takie jak m.in. inwentaryzacja spraw, dokumentowanie zabytków. „To jest ta wiedza, którą polscy specjaliści zbierali przez dziesiątki lat i teraz tą wiedzą i doświadczeniem dzielimy się i będziemy się dzielić z naszymi partnerami z Ukrainy” – zapewniła Zalasińska.
Po briefingu, na sali balowej Muzeum-Zamku w Łańcucie nastąpiło oficjalne otwarcie Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków połączone z wernisażem wystawy „Skarby drewnianej architektury sakralnej. Kościoły i cerkwie na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO”.