„Od 2015 r. środki na ochronę zabytków i budownictwa tradycyjnego na terenach wiejskich wzrosły dwukrotnie” – powiedział wiceminister kultury Jarosław Sellin podczas środowego posiedzenia połączonych komisji sejmowych kultury i rolnictwa.
Informacja przygotowana przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego została przygotowana na wniosek posłów obu komisji. Wiceminister Jarosław Sellin podkreślił, że w ciągu minionych siedmiu lat nakłady na program ochrony obiektów zabytkowych na terenach wiejskich wzrosły ponad dwukrotnie. "Wówczas w programie ochrony zabytków mieliśmy 97,5 miliona. W bieżącym roku dzielimy 215 milionów. Mniej więcej połowa tej sumy przeznaczona była na finansowanie prac przy zabytkach na obszarach wiejskich" - podkreślił Jarosław Sellin. Na terenach wiejskich znajduje się blisko połowa wszystkich zabytków nieruchomych w Polsce.
Przedstawiając informację na temat stanu zabytków wiceminister Jarosław Sellin podkreślił, że zadaniem administracji rządowej jest identyfikowanie zagrożeń dla zabytków. Jako najważniejsze wymienił między innymi niedostateczną wiedzę właścicieli zabytków na temat ich wartości, powstawanie wielkich, przemysłowych zabudowań hodowlanych, przenoszenie się ludności wsi do miast, oraz przemiany krajobrazu wsi, które mogą doprowadzić do zniszczenia dotychczasowego cennego ładu przestrzennego. Jako jeden z najważniejszych sposobów ochrony dorobku kulturalnego wsi wymienił skanseny. "Mamy ich w Polsce 51. Są bardzo cenne, ponieważ chronią zabytki, które nie miałyby szansy przetrwania in situ, czyli w dawnych miejscach posadowienia. W skansenach te zabytki dostają nowe życie" - podkreślił wiceminister Jarosław Sellin.
Odpowiadając na pytania posłów Sellin powiedział, że Narodowy Instytut Dziedzictwa uruchomił program doradztwa dla samorządów zainteresowanych rewitalizacją zabytków na terenach wiejskich. "Program ten polega na wsparciu merytorycznym przy uzyskiwaniu środków i finansowym" - dodał wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego. Podkreślił, że skala wyzwania jakim jest dbanie o zabytki wymaga jak najbliższej współpracy ministrów kultury, rolnictwa i samorządów. Dodał, że bliskie współdziałanie instytucji ułatwia powstały w 2019 r. Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi.
Sellin dodał także, iż ochronie zabytków na wsi może służyć współpraca międzynarodowa. Jako przykład wymienił inicjatywę wpisania na Listę UNESCO zabudowań związanych z osadnictwem holenderskich menonitów na Żuławach. "Uważamy, że to jedno z najciekawszych zjawisk kulturowo-religijnych na ziemiach polskich" - podsumował.