Sejm przyjął w piątek ustawę o ratyfikacji Europejskiej Konwencji o ochronie dziedzictwa audiowizualnego, sporządzonej w Strasburgu dnia 8 listopada 2001 r.
Za przyjęciem ustawy zagłosowało 432 posłów, jeden był przeciw, a 10 wstrzymało się od głosu.
W imieniu Rzeczpospolitej Polskiej konwencja Rady Europy została podpisana 15 grudnia ubiegłego roku. Podstawowe regulacje konwencji to wprowadzenie ustawowego obowiązku gromadzenia i przechowywania utworów kinematograficznych, wyprodukowanych na terytorium państwa (strony konwencji) oraz wskazanie jednej lub kilku instytucji, które pełniłyby funkcję narodowego archiwum dla takich treści.
Uzupełnieniem tego obowiązku jest konieczność wdrożenia przez państwo przepisów, które pozwalają organowi publicznemu na wykonywanie nadzoru nad działalnością ustanowionego archiwum i zobowiązują taki organ do zaopatrzenia w środki techniczne i finansowe niezbędne do prowadzenia działalności archiwalnej. W Polsce obowiązki organu archiwizującego zostały powierzone Filmotece Narodowej - Instytutowi Audiowizualnemu w drodze zarządzenia ministra kultury.
Podczas czwartkowej dyskusji w Sejmie wiceminister kultury Jarosław Sellin, odpowiadając na pytanie posłanki Małgorzaty Pępek (KO) podał, że zbiory będą przechowywane na takich nośnikach, na jakich dostarczona została kopia wzorcowa do odpowiedniej instytucji. "Ale i tak to wszystko oznacza cyfryzację utworów kinematograficznych i audiowizualnych" - poinformował.
Na pytanie Mirosława Suchonia (Polska 2050), czy dziedzictwo audiowizualne jest również chronione na poziomie lokalnym, odparł, że "jest taka reguła, że kopia każdego wyprodukowanego filmu musi zostać dostarczona w odpowiednim czasie po produkcji do odpowiedniej instytucji. Wtedy podlega ochronie, bo ta instytucja zajmuje się ochroną i ewentualnym zcyfryzowaniem materiału. Jest to rozwiązanie ujęte w naszej ustawie o kinematografii". Poinformował, że proces digitalizacji jest realizowany w kilku instytucjach, nie tylko w Filmotece Narodowej Instytucie Audiowizualnym, ale też swoje bardzo bogate zasoby digitalizuje Wytwórnia Filmów Dokumentalnych i Fabularnych w Warszawie jak i Centrum Technik Audiowizualnych we Wrocławiu.
Ustawa o kinematografii nakazuje utworzenie depozytu utworów kinematograficznych w ciągu 30 dni od zakończenia produkcji, nie później niż w dniu rozpoczęcia dystrybucji materiału. Dodatkowo w przypadku innych materiałów dokumentacyjnych związanych z produkcją filmu, ta ustawa nakazuje też ich nieodpłatne przekazanie przez producenta". Standard ochrony określony w krajowych przepisach rangi ustawowej jest wyższy niż ten określony w konwencji, która jedynie zachęca państwa do tworzenia dobrowolnych depozytów tego rodzaju materiałów. W konsekwencji ratyfikacja tej konwencji nie powoduje konieczności zmiany przepisów polskiego prawa, ani skutków finansowych dla budżetu państwa i jednostek samorządu terytorialnego w postaci zmniejszenia dochodów, zwiększenia wydatków lub zmiany ich struktury.
Konwencja prowadzi do zapewnienia spójności istniejących przepisów. Ustanawia standardy przekazywania i przechowywania dzieł audiowizualnych na poziomie międzynarodowym. Jak czytamy w projekcie "celem konwencji jest zapewnienie ochrony europejskiego dziedzictwa audiowizualnego oraz jego uznania zarówno jako formy sztuki, jak i zapisu naszej przeszłości, przez gromadzenie, zachowanie i udostępnianie materiałów filmowych dla celów kulturowych, naukowych i badawczych w interesie publicznym".
W uzasadnieniu podano, że "związanie Rzeczypospolitej Polskiej Europejską Konwencją o ochronie dziedzictwa audiowizualnego, sporządzoną w Strasburgu dnia 8 listopada 2001 r. jest realizacją art. 5 Konstytucji RP, który m.in. stanowi, że RP strzeże dziedzictwa narodowego. (...) Pojęcie to obejmuje także dziedzictwo audiowizualne, na które zgodnie z konwencją składają się utwory kinematograficzne. Przyjęcie konwencji będzie sprzyjało ujednoliceniu standardów przekazywania i przechowywania dzieł audiowizualnych, w tym utworów kinematograficznych, także na poziomie międzynarodowym".